دیه اعضای مختلف بدن؛ از مو، چشم و زبان تا فک و دندان
میزان دیه در قانون مشخص است، ولی میزان ارش در قانون مشخص نیست. یعنی اگر برای عضوی در قانون دیه تعیین نشده باشد باید در ازای صدمات وارده بر آن عضو ارش توسط کارشناس تعیین گردد.
کد خبر :
۶۹۲۷۷
بازدید :
۱۵۲۳۹
فرادید | دیه در سال ۹۸ برای ماههای عادی معادل مبلغ ۲۷۰ میلیون تومان و در ماههای حرام معادل مبلغ ۳۶۰ میلیون تومان تعیین شده است؛ دیه اعضای بدن در قانون مجازات اسلامی براساس این مبلغ محاسبه و پرداخت میگردد.
در این بخش به تعریف دیه اعضا، ارش و قواعد عمومی و کلی آن میپردازیم و دیه اعضای سر و صورت را مورد بررسی قرار میدهیم.
دیه مالی است که پرداخت آن به سبب قتل و یا جنایت بر نفس و یا عضو بر عهده جانی و یا قائم مقام او است و باید آن را به مجنی علیه و یا، ولی او پرداخت کند.
میزان دیه در قانون مشخص است، ولی میزان ارش در قانون مشخص نیست. یعنی اگر برای عضوی در قانون دیه تعیین نشده باشد باید در ازای صدمات وارده بر آن عضو ارش توسط کارشناس تعیین گردد.
در صورتی که از یک عضو تنها یک عدد در بدن انسان وجود داشته باشد، از بین بردن آن دیه کامل دارد و در صورتی که از یک عضو دو عدد وجود داشته باشد از بین بردن یکی از آنها نصف دیه کامل و از بین بردن هر دوی آنها دیه کامل خواهد داشت.
لازم به ذکر است که دیه زن و مرد در اعضا و منافع تا کمتر از ۳/۱ دیه کامل مرد یکسان است و چنانچه ۳/۱ یا بیشتر شود دیه زن به نصف تقلیل مییابد.
در این بخش دیه اعضای سر و صورت را مورد بررسی قرار میدهیم:
۱- دیه مو
کندن و یا از بین بردن تمام موی سر یا ریش مرد در صورتی که دیگر نروید، دیه کامل دارد و اگر دوباره بروید نسبت به موی سر، ارش و نسبت به ریش یک سوم دیه کامل تعیین میگردد.
کندن و یا از بین بردن تمام موی سر زن در صورتی که دیگر نروید، موجب دیه کامل زن و اگر دوباره بروید، موجب مهرالمثل است. اگر مهر المثل بیش از دیه کامل زن باشد فقط به مقدار دیه کامل زن پرداخت میشود.
چنانچه قسمتی از موی سر مرد یا زن یا ریش مرد طوری از بین برود که دیگر نروید، باید به نسبت، دیه پرداخت شود و اگر دوباره بروید، در موی سر مرد، ارش و در ریش به نسبت از یک سوم دیه کامل و در موی سر زن به همان نسبت از مهرالمثل، باید دیه پرداخت شود.
کندن و یا از بین بردن هریک از ابروها ۱/۴ دیه کامل دارد و اگر دوباره بروید، موجب ارش است و اگر مقداری از آن بروید نسبت به مقداری که روییده، ارش و نسبت به مقداری که نروییده دیه با احتساب مقدار مساحت، تعیین میشود.
۲- دیه بینی
قطع کردن و یا از بین بردن تمام بینی یا نرمهای که پایین استخوان بینی است دیه کامل دارد. از بین بردن تمام نرمه با تمام یا مقداری از استخوان بینی در صورتی که در یک دفعه باشد، موجب دیه کامل است لکن اگر نرمه بینی در یک دفعه و تمام یا مقداری از استخوان بینی در دفعه دیگر از بین برود، برای نرمه دیه کامل و برای استخوان، ارش تعیین میشود.
شکستن استخوان بینی درصورتی که موجب از بین رفتن آن شود، دیه کامل دارد و چنانچه بدون عیب و نقص اصلاح شود موجب ۱/۱۰ دیه کامل و اگر با عیب و نقص بهبود پیدا کند، موجب ارش است. در کج شدن بینی یا شکستن استخوان بینی که منجر به فساد آن نشود، ارش ثابت میشود.
از بین بردن هر یک از پرههای بینی یا پرده میان دو سوراخ، موجب ۱/۳ دیه کامل است. فلج کردن بینی، موجب ۲/۳ دیه کامل و از بین بردن بینی فلج، موجب ۱/۳ دیه کامل است.
۳- دیه چشم
درآوردن و یا از بین بردن دو چشم بینا دیه کامل و هر یک از آنها نصف دیه دارد. چشمهایی که بینایی دارند در این حکم یکسانند هرچند میزان بینایی آنها متفاوت باشد یا از جهات دیگر مانند شب کوری و منحرف بودن با هم فرق داشته باشند. دیه درآوردن و یا از بین بردن هر چشمی که بینایی ندارد ۱/۶ دیه کامل است.
درآوردن و یا از بین بردن چشم بینای کسی که فقط یک چشم بینا دارد و چشم دیگرش نابینای مادرزادی و یا به علل غیر جنایی مثل تصادف از بین رفته باشد موجب دیه کامل است لکن اگر چشم دیگرش را در اثر قصاص یا جنایتی که استحقاق دیه آن را داشته است از دست داده باشد دیه چشم بینا، نصف دیه کامل میباشد.
۴- دیه لاله گوش
از بین بردن دو لاله گوش، دیه کامل و از بین بردن هر یک از آنها نصف دیه کامل دارد. پاره کردن لاله یک گوش، موجب ۱/۶ دیه کامل و پاره کردن نرمه یک گوش، موجب ۱/۹ دیه کامل است و در هر دو مورد در صورت بهبودی کامل، ارش ثابت است. فلج کردن لاله هر گوش، ۲/۳ دیه آن و بریدن لاله گوش فلج شده، ۱/۳ دیه آن را دارد.
پاره کردن پرده گوش، موجب ارش است و اگر در اثر آن حس شنوایی نیز از بین برود یا نقصان پیدا کند، دیه آن نیز باید پرداخت شود. هرگاه آسیب رساندن به گوش به حس شنوایی سرایت کند یا موجب سرایت به استخوان و شکستگی آن شود هر کدام دیه جداگانهای دارد.
۵- دیه گردن
کج شدن و خمیدگی گردن در اثر شکستگی در صورت عدم بهبودی و باقی ماندن این حالت موجب دیه کامل و در صورت بهبودی و زوال حالت خمیدگی و کج شدگی موجب ارش است. جنایت بر گردن که مانع فرو بردن یا جویدن غذا و یا نقص آن و یا مانع حرکت گردن شود موجب ارش است.
۶- دیه زبان
قطع و یا از بین بردن تمام زبان گویا موجب دیه کامل است تعیین دیه برای از بین بردن زبانی که سالم است به اعتبار از بین رفتن حروف صورت میگیرد نه به اعتبار مساحت زبان، به عنوان مثال اگر ۱/۴ زبان قطع شود و مجنی علیه نصف حروف را نتواند ادا کند دیه آن نصف دیه کامل خواهد بود.
شخصی که دارای لکنت زبان است و یا به کندی یا تندی سخن میگوید یا برخی از حروف را نمیتواند تلفظ کند، گویا محسوب میشود. قطع و از بین بردن تمام زبان لال موجب ۱/۳ دیه کامل است و از بین بردن مقداری از آن، موجب همان مقدار دیه به نسبت مساحت تمام زبان است.
۷- دیه دندان
از بین بردن تمام دندانهای دائم بیست و هشت گانه دیه کامل دارد که به ترتیب زیر توزیع میشود:
دندانهای جلو که عبارتند از: پیش، چهار تایی و نیش که از هر کدام دو عدد در بالا و دو عدد در پایین میروید و جمعاً دوازده عدد است هر کدام ۱/۲۰ دیه کامل دارد. بیشتر بخوانید
دندانهای جلو که عبارتند از: پیش، چهار تایی و نیش که از هر کدام دو عدد در بالا و دو عدد در پایین میروید و جمعاً دوازده عدد است هر کدام ۱/۲۰ دیه کامل دارد. بیشتر بخوانید
- مجازات سقط جنین در قانون
- دیه؛ از نحوه محاسبه دیه در ماه های حرام تا تفاوت دیه و ارش
- مجازات رانندگی در حالت مستی چیست؟
دندانهای عقب که در چهار سمت پایانی از بالا و پایین قرار دارند و جمعاً شانزده عدد است، هر کدام ۱/۴۰ دیه کامل دارد. دندانهای اضافی به هر نام که باشد و به هر نحو که روییده باشد اگر در کندن آنها نقصی حاصل شود، ارش ثابت میگردد و اگر هیچ گونه نقصی حاصل نشود ارش نیز ندارد.
ایجاد ترک یا لق کردن دندان هرگاه در حکم از بین بردن آن باشد، موجب دیه همان دندان و در غیر این صورت موجب ارش است. کندن دندان لق یا ترک خورده که منفعت آن باقی است، موجب دیه همان دندان و در غیر این صورت موجب ارش است. شکستن آن مقدار از دندان که نمایان است با بقای ریشه، دیه همان دندان را دارد.
۸- دیه لب
از بین بردن دو لب دیه کامل و هر یک، نصف دیه کامل دارد و دیه از بین بردن مقداری از لب به نسبت تمام لب محاسبه میشود. شکافتن هر دو لب به نحوی که باعث نمایان شدن دندانها شود، ۱/۳ دیه کامل و در صورت بهبودی بدون عیب، ۱/۵ دیه کامل دارد. شکافتن یک لب موجب ۶/۱ دیه کامل و درصورت بهبودی بدون عیب، موجب ۱/۱۰ دیه کامل است.
از بین بردن دو لب دیه کامل و هر یک، نصف دیه کامل دارد و دیه از بین بردن مقداری از لب به نسبت تمام لب محاسبه میشود. شکافتن هر دو لب به نحوی که باعث نمایان شدن دندانها شود، ۱/۳ دیه کامل و در صورت بهبودی بدون عیب، ۱/۵ دیه کامل دارد. شکافتن یک لب موجب ۶/۱ دیه کامل و درصورت بهبودی بدون عیب، موجب ۱/۱۰ دیه کامل است.
۹- دیه فک
قطع کردن و یا از بین بردن دو استخوان چپ و راست فک که محل رویش دندانهای پایین است، دیه کامل هر کدام از آنها نصف دیه کامل و مقداری از آنها به همان نسبت دیه دارد.
دیه فک مستقل از دیه دندان و سایر اعضا است و اگر با فک، دندان یا غیر آن از بین برود یا آسیب ببیند هر کدام دیه یا ارش جداگانه دارد. حادثهای که موجب کندی حرکت فک شود، ارش دارد و چنانچه مانع جویدن یا موجب نقص آن شود، ارش آن نیز افزوده میشود. فلج کردن فک پایین ۲/۳ دیه کامل و قطع فک فلج ۱/۳ دیه کامل دارد.
دیه فک مستقل از دیه دندان و سایر اعضا است و اگر با فک، دندان یا غیر آن از بین برود یا آسیب ببیند هر کدام دیه یا ارش جداگانه دارد. حادثهای که موجب کندی حرکت فک شود، ارش دارد و چنانچه مانع جویدن یا موجب نقص آن شود، ارش آن نیز افزوده میشود. فلج کردن فک پایین ۲/۳ دیه کامل و قطع فک فلج ۱/۳ دیه کامل دارد.
۰