همه گمانه زنیها درباره وعده گشایش اقتصادی حسن روحانی
اما از میان تمامی احتمال ها، گمانه عرضه اوراق مشارکت نفتی با امکان تسویه دلاری مهمترین احتمال مطرح شده از سوی تحلیل گران و ناظران بوده است. این تحلیل گران گفته اند که بر اساس این طرح مردم میتوانند نفت تولیدی پالایشگاههای کشور را در بازار بورس خریداری کنند.
به گزارش فرادید، روحانی، چهارشنبه هفته گذشته در جلسه هیات دولت به همکاری سه قوه اشاره کرد و گفت که "دوشنبه هفته آینده که ادامه جلسه است امیدواریم به نتیجه برسد و اگر به نتیجه برسد و اگر مقام معظم رهبری موافقت کند و ما اعلام کنیم، گشایشی از لحاظ اقتصادی در کشور به وجود خواهدآمد و دست دولت مقداری باز میشود انشاءالله امیدوارم طرح را کاملتر کنیم. "
او موضوع گشایش اقتصادی را سربسته مطرح کرد و همین باعث شد گمانههای بسیاری در این رابطه شکل بگیرد. البته در این میان برخی از مسئولان ارشد دولت هم در این رابطه اظهار کردند که حل مسئله را پیچیدهتر کرد.
واعظی رئیس دفتر حسن روحانی، اولین نفری بود که در باره جزئیات این گشایش اظهار نظر کرد. او گفته که "با علامتهایی که از کشورهای اروپایی و آسیایی و دیگران دریافت کردهایم، در روزهای پایانی تحریم قرار داریم. "
پس از او، نوبت به توضیحات قالیباف رئیس مجلس رسید. او در این باره گفت که " خبرهای خوبی در حوزه سامان بخشی به اقتصاد (بورس، ارز، ریال و بازار پول) در راه است و آینده خوبی را پیشرو داریم. "
قالیباف همچنین گفت که "مردم از هفته آینده پیش درآمد طرحهای جدیدی که مد نظر است را خواهند دید و شاهد آغاز یک تحول در حوزه ثبات اقتصادی خواهیم بود. "
در نهایت هم حسامالدین آشنا مشاور رئیس جمهور در حساب کاربریاش در توییتر نوشت: "قبل از هر تصمیم اقتصادی شخصی یک هفته صبر کنید. ".
اما با این وجود هیچ کدام از این اظهار نظرها کمکی به روشن شدن مسئله نکرد و مشخص نشد که گشایش اقتصادی مدنظر حسن روحانی به چه مفهوم و معناست.
گمانه زنیها چی میگویند؟
اما این احتمال به سرعت از سوی اعضای دفتر حسن روحانی رد شد. علیرضا معزی دراین باره در توییترش نوشت: "خبر مهم اقتصادی که رییس جمهور از آن سخن میگوید درباره لوایح مرتبط با اف. ای. تی. اف نیست. "
لوایح چهارگانه FATF عبارتاند از اصلاح قانون مبارزه با تأمین مالی تروریسم، اصلاح قانون مبارزه با پولشویی، الحاق ایران به کنوانسیون جرائم سازمانیافته فراملی (پالرمو) و الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون بینالمللی مقابله با تأمین مالی تروریسم (CFT) بود که با وجود تصویب لوایح الحاق ایران به پالرمو و سیافتی در مجلس، از سوی شورای نگهبان رد شد و به مجمع تشخیص مصلحت نظام فرستاده شد که همچنان تکلیف آن مشخص نشده و ایران وارد لیست سیاه شده است.
تحریمها برداشته میشود؟
پس از FATF، گمانه لغو یا تعدیل تحریم ها شکل گرفت. احتمالی که پس از حرف های واعظی رئیس دفتر روحانی شکل گرفت. او گفت که در روزهای پایانی تحریم قرار داریم. همین باعث شد تا بسیاری این احتمال بپردازند.
البته استعفای ناگهانی برایان هوک هم به این گمانه کمک کرد تا بحث لغو تحریم ها داغ تر شود. اما بررسی ها نشان می دهد که این موضوع در وزارت خارجه ایران و کمیسیون امنیت ملی چنین احتمالی فعلا مطرح نیست.
از طرفی برخی از تحلیلگران هم اعتقاد دارند رفتن برایان هوک و آمدن الیوت آبرامز به معنای شروع استراتژی دوم آمریکا در مواجهه با ایران اس یعنی چرخش به سمت بند ماشه به دلیل با ناامیدی از تمدید تحریم های تسلیحاتی ایران در شورای امنیت.
کانال مالی چین و افزایش عرضه های اولیه بورسی
در فاز اول ۱۹ بانک چینی و خارجی در سرزمین اصلی چین و ۱۷۶ نهاد مالی از ۶ قاره و ۴۷ کشور به این سیستم پیوستند. چین در سال ۲۰۱۶ با سوئیفت تفاهم نامه همکاری امضا کرد تا اعضای این شبکه از CIPS هم بتوانند به عنوان یک کانال امن ارتباطی استفاده کنند.
در حال حاضر چین ۳۶ شرکت چینی و خارجی را سهامدار این شرکت کرده است. از بانکهای چینی و خارجی همکار با این کشور نیز خواسته معاملات خود را از سیستم سوئیفت به این سیستم منتقل کنند. با توجه به نظارت چین بر تبادلات مالی و تسویه پرداختها در این شبکه برخی میگویند الحاق ایران به این سیستم میتواند در دسترسی به منابع ایران گشایش ایجاد کند.
اما این گمانه هم با حرفهای چند روز قبل برخی فعالان اقتصادی منافات دارد، زیرا آنان میگویند بانک کونلون که متعلق به شرکت ملی نفت چین است بر خلاف دوره قبل تحریمها حاضر به همکاری نیست. این بانک در ابتدای دهه ۹۰ شمسی و در دوره تشدید تحریمهای غربی علیه ایران نقش اصلی را در ساماندهی روابط بانکی ایران با چین و دور زدن تحریمها داشت.
همکاریها این بانک با ایران در آن مقطع به حدی گسترده بود که از سوی آمریکا تحریم شد، اما بانک چینی با وجود تحریم به همکاری با ایران ادامه داد. ولی در این دوره اعمال تحریمها با وجود آنکه محدودیت فقط از سوی آمریکا اعمال شده کونلون به بهانه رعایت مقررات گروه اقدام مالی با ایران مانند گذشته همکاری نمیکند.
از طرف دیگر حسن روحانی در جلسه هیات دولت پس از وعده گشایش اقتصادی، بحث عرضه اولیه شرکتها در بورس را مطرح کرد. او گفت که "عرضههای اولیه در هفته آتی بسیار مهم است و از وزرای دولت تقاضا دارم که این مهم را انجام دهند و انشاءالله شاهد یک تحول و تحرک بسیار خوب در زمینه مسائل اقتصادی خواهیم بود. "
همین گفتههای روحانی باعث ایجاد گمانههایی درمورد عرضههای اولیه بورس شد. برخی فعالان رسانهای این عرضهها را تصمیم مهم دولت برای سهیم کردن مردم در بخش مهمی از اقتصاد کشور توصیف کردند.
از سوی دیگر برخی علاوه بر عرضههای اولیه، واگذاری سهام عدالت جدید به جاماندگان را گشایش اقتصادی خوانده اند.
پیش فروش نفت مهمترین گمانه
این دسته از تحلیل گران میگویند بحثی که در جلسه سران سه قوه مطرح شده و در حال نهایی شدن است، عرضه اوراق مشارکت نفت به مردم به قیمت روز دلاری و با سررسید سه ساله است. مکانیزم این طرح که مطالعات آن در سالهای گذشته در وزارت نفت انجام شده بر این اساس طراحی شده است که جایگزین خرید دلار با هدف سرمایهگذاری از سوی مردم شود.
در واقع خرید دلار به منظور کسب سود آتی در حالی در میان مردم بهعنوان روشی برای حفظ سرمایه شناخته میشود که با انتشار این اوراق که نفت کشور را بهعنوان پشتوانه و تضمین دولت را برای نقدشوندگی در قیمت روز خرید داراست.
با این حال با عرضه ۵۰ هزار میلیارد تومانی این اوراق و در صورت محقق شدن آن بخشی از کسری بودجه حداقل ۱۳۴ هزار میلیارد تومانی دولت که از پرداخت یارانههای پیدا و پنهان ناشی میشود، جبران خواهد شد. رقم یاد شده چیزی حدود ۱۰ درصد از نزدیک به ۵۰۲ هزار میلیارد تومان حجم پول در جریان را شامل میشود.
تصور دولت بر این است که با جمعآوری این میزان نقدینگی و کاستن از کسری بودجه دولت، تورم تا حدودی کنترل خواهد شد.