جزئیات جدید از تحریمهای آمریکا
لیست جدید تحریمهای آمریکا بسیاری از بانکهای ایرانی و ۷ بانک خارجی را دربر گرفته است. برخی از شرکتهای کشتیرانی، شرکتهای هواپیمایی و پتروشیمیها نیز در لیست جدید وزارت خزانهداری آمریکا گنجانده شدهاند. آمریکا همچنین حدود ۱۸۰ کشتی و ۶۵ هواپیما را نیز در لیست جدید تحریمها قرار داده است.
با آغاز مرحله دوم تحریمهای ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی، هشت کشور به طور موقت از تحریم نفتی ایران معاف شدهاند و مقامات سوئیسی اقداماتی را برای اطمینان از دسترسی ایرانیان به اقلام بشردوستانه آغاز کرده اند.
مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا گفته است که به منظور کمک به ثبات در بازار نفتی جهان، کشورهای ایتالیا، تایوان، ترکیه، ژاپن، چین، کره جنوبی، هند و یونان را به مدت شش ماه از تحریم واردات نفت ایران معاف کرده است. مقامات ژاپنی با تایید دریافت معافیت، در این مورد که چه سقفی برای خرید نفت از ایران تعیین شده خودداری ورزیدند.
با وجود اعطای معافیت موقت به این هشت کشور، ایالات متحده تاکید کرده است که عواید ناشی از خرید نفت ایران نباید در اختیار دولت این کشور قرار گیرد. طبق توافق معافیت نفتی، کشورهای واردکننده به جای پرداخت بهای نفت خریداری شده به دولت جمهوری اسلامی، تا لغو کامل تحریمها آن را در حساب ویژه ای به امانت خواهند گذاشت تا فقط برای واردات اقلام ضروری و بشردوستانه وکالاهای اساسی مورد نیاز مردم ایران به کار گرفته شود.
نکته دیگر در تحریم بانکی و پولی ایران، تنبیه موسساتی است که با ایران مراوده دارند. در واقع طرح جامع تحریمهای ایران که در ۲۰۱۰ در کنگره امریکا تصویب شد، وزارت خزانهداری امریکا را ملزم کرد، موسسات مالی جهان را که با موسسات مالی تحریم شده ایران ارتباط مالی دارند، تحریم کند.
بر تمام تاکیدهای داخلی برای ساختن یا یافتن کانال مالی جدید، تلاش اتحادیه اروپا را نیز باید اضافه کرد. فدریکا موگرینی، رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز جمعه بعد از اعلام بازگشت تمامی تحریمهای امریکا علیه ایران در بیانیه مشترکی که با وزیران خارجه و دارایی فرانسه، بریتانیا و آلمان منتشر شد، اعلام کرد: اتحادیه اروپا تلاشهای خود برای ایجاد ساز و کار مالی جدید با ایران را در هفتههای اخیر تشدید کرده است.
جزئیات جدید از تحریمهای آمریکا
روز گذشته و همزمان با آغاز دور جدید تحریمهای آمریکا علیه ایران، وبسایت وزارت خزانهداری آمریکا لیست جدیدی از افراد و شرکتهای مشمول تحریمهای ثانویه را منتشر کرد که در این لیست علاوه بر حدود ۴۰۰ فرد و شرکتی که با امضای توافقنامه برجام از لیست تحریمهای مرتبط با برنامه هستهای ایران خارج شدهبودند، بیش از ۳۰۰ عضو جدید نیز حضور دارند.
بهروزرسانی لیست تحریمها
روز گذشته وزارت خزانهداری آمریکا لیست ۷۵ صفحهای از شرکتها و افراد مرتبط با تحریم ایران را منتشر کرد. نگاه به این لیست و افزوده شدن اغلب بانکهای کشور به لیست تحریم آمریکا حکایت از این دارد که آمریکا قصد دارد تا در دوره جدید تحریمها فشار بیشتری بر ایران وارد کند، این در حالی است که آمریکا بر خلاف دوره پیشین تحریمها از پشتیبانی جهانی برای اعمال تنگنای بیشتر بر ایران برخوردار نیست. وضعیتی که میتواند از اثرگذاری این تحریمها بکاهد. تحریمهایی که «ریچارد نفیو» طراح تحریمهای آمریکا علیه ایران در دوره اوباما، در واکنشی توییتری آنها را مایه تاسف خواند و آمریکا را مسوول تبعات این تحریمها دانست. به عقیده نفیو سیبل این تحریمها در نهایت مردم ایران خواهند بود، به همین واسطه جامعه جهانی باید نسبت به اعمال این تحریمها هوشیار باشد.
به دنبال انتشار این لیست نیز اتحادیه اروپا به همراه کشورهای فرانسه، انگلیس و آلمان با صدور بیانیه مشترکی مخالفت خود را با بازگشت تحریمهای آمریکا علیه ایران اعلام کردند. اروپاییها در بیانیه خود آوردهاند که آژانس بینالمللی انرژی اتمی تا بهحال در ۱۲ گزارش خود تایید کرده که ایران به تعهدات خود در توافق برجام پایبند بوده است. ریچارد نفیو طراح شبکه هوشمند تحریمها علیه ایران در کتاب «هنرتحریم»، بخشی قابلتوجهی از موفقیت تحریمها را در گرو همراهی سایر کشورها با تحریمها آمریکا عنوان کردهبود. دستاوردی که بهنظر میرسد در دوره جدید تحریمها برای آمریکا دور از دسترس باشد. در لیست جدید منتشر شده از سوی وزارت خزانهداری آمریکا نام ۲۶ فرد حقیقی جدید نیز به چشم میخورد که از این بین ۲۵ نفر ایرانی و یک نفر یونانی هستند.
«دیمیتریس کامبیس» که به گفته وزارت خزانهداری آمریکا در دوره پیشین تحریمها به ایران در زمینه فروش نفت کمک میکرد تنها فرد خارجی جدید در لیست منتشر شده از سوی وزارت خزانهداری آمریکا است. لیست جدید تحریمهای آمریکا نیز علاوه بر بانک مرکزی، چندین بانک ایرانی را نیز به لیست تحریمها اضافه کردهاست. علاوه بر این بیش از ۲۰ شرکت و صندوق سرمایهگذاری وابسته به این بانکها را نیز زیر چتر شوم تحریم قرار دادهاست. آمریکا همچنین ۷ بانک و موسسه مالی در کشور بلاروس، یک بانک افغان، دو بانک مالزیایی و یک بانک ونزوئلایی را نیز به لیست پیشین تحریمها اضافه کرده است. یکی از نکات جالبتوجه در لیست جدید تحریمهای آمریکا حضور کشتی سانچی در این لیست است. این کشتی سال گذشته در پی حادثه دریایی در دریای چین غرق شده بود.
تعلیق دسترسی به سوئیفت
روز گذشته همچنین نهاد خدمات تراکنشهای مالی «سوئیفت» که مرکز آن در بلژیک است بدون اشاره به بازگشت تحریمهای آمریکا، اعلام کرد برای حفظ ثبات و یکپارچگی نظام مالی جهانی، دسترسی شماری از بانکهای ایران به سیستم نقل و انتقالهای بانکی توسط سوئیفت را قطع کرده است. البته سوئیفت در بیانیهای که به مناسبت تعلیق دسترسی برخی از بانکهای ایرانی به خدمات این نهاد مالی منتشر کرده بود این تصمیم را «یک گام رو به عقب» خواند.
به عقیده برخی از کارشناسان حتی در بدنه وزارت خزانهداری آمریکا، قطع دسترسی ایران به سوئیفت میتواند به منزله انگیزهای برای طراحی یک سیستم خدمات مالی جایگزین باشد. سیستمی که در صورت طراحی میتواند سلطه دلار آمریکا بر اقتصاد جهان را تا حدود زیادی کاهش داده و تحریمها را به سلاحی کماثر در دستان آمریکا بدل کند. سوئیفت (جامعهجهانی ارتباطات مالی و بین بانکی) یک نهاد غیر دولتی است که از بیش از ۴۰ سال پیش (۱۹۷۳) از سوی ۲۳۹ بانک از ۱۵ کشور اروپایی و آمریکایشمالی راهاندازی شد. هدف آن جایگزینی روشهای ارتباطی غیراستاندارد کاغذی یا از طریق telex در سطح بینالمللی با یک روش استانداردشده جهانی بود. سوئیفت در بیانیه خود هیچ اشارهای به بانکهایی که دسترسی آنها به این نهاد مالی به حالت تعلیق درآمده، اشارهای نکرده است.