خسارت ۷۰ میلیاردی سینما
به عبارت دقیق سینماها تحت تاثیر شیوع کرونا آسیب هفتاد و دو میلیارد تومانی دیدند، همچنین اگر در سینماها فروردین ماه به روی مخاطبان باز میبود اکران نوروزی فیلمها در یک نگاه خوشبینانه میتوانستند گیشه پنجاه میلیاردی داشته باشد.
کد خبر :
۷۹۸۴۸
بازدید :
۱۷۲۸
تینا جلالی | امروز دقیقا هفتاد روز است که از تعطیلی اجباری و اضطراری سالنهای سینماها در سراسر کشور میگذرد و صاحبان سینما و مسوولان سینمایی اطمینان دادهاند که ظرف یک ماه آینده پردههای عریض سینما رنگ نمایش فیلم را به خود نخواهند دید؛ همچنین با اختلاف نظرهایی که سر بازگشایی سینما میان اهالی سینما، سینماداران و مسوولان سینما دیده میشود بعید به نظر میرسد کرکره سینماها فعلا بالا کشیده شود تا مردم بتوانند مثل روزگار قبل از کرونا به سالن سینما بروند.
مثل روز روشن است که سینما با اقتصاد گره خورده است، پس چرخه مالی در آن از اهمیت فراوانی برخوردار است. پر واضح است تعطیلی پی در پی و ناخواسته سینماها سه بخش تولید، توزیع و اکران فیلم را در معرض شدید آسیب اقتصادی قرار داده است و هیچ پیش بینی هم نمیتوان کرد که چه زمانی سینماگران از این بحران خارج شوند.
مثل روز روشن است که سینما با اقتصاد گره خورده است، پس چرخه مالی در آن از اهمیت فراوانی برخوردار است. پر واضح است تعطیلی پی در پی و ناخواسته سینماها سه بخش تولید، توزیع و اکران فیلم را در معرض شدید آسیب اقتصادی قرار داده است و هیچ پیش بینی هم نمیتوان کرد که چه زمانی سینماگران از این بحران خارج شوند.
لازم به گفتن نیست که کل کشور در ماههای اخیر با تلاطم و التهاب ناشی از ورود ویروس همه گیر کرونا دست و پنجه نرم کرده و همچنان میکند، این وسط سینما هم مثل باقی بخشهای اقتصادی و فرهنگی کشور دچار آسیبهای زیادی شده است.
در همین رابطه بسیاری از کارشناسان معتقدند وضعیت اقتصادی کشور در شرایط دشواری قرار گرفته بهطوری که اگر نتوانیم شرایط را تحت کنترل خود درآوریم بعید نیست افراد قدرت خرید فعلی خود را هم از دست بدهند.
ما در گزارش پیش رو تلاش کردیم ابعاد مختلف تعطیلی سینما را مورد واکاوی قرار دهیم و ببینیم خسارتهای مادی و معنوی ناشی از خاموشی سینماها چه میزان بوده است.
فروش فیلمها نسبت به مدت مشابه
از آنجایی که گیشه و بازگشت سرمایه یک فیلم سویه پر اهمیت آن به حساب میآید و متر و معیار ارتباطگیری مخاطب را با اثر روشن میکند، به سامانه فروش فیلم سازمان سینمایی نگاهی انداختیم تاببینم گیشه فیلمها در بازه زمانی مشابه امسال چقدر بوده است.
ما در گزارش پیش رو تلاش کردیم ابعاد مختلف تعطیلی سینما را مورد واکاوی قرار دهیم و ببینیم خسارتهای مادی و معنوی ناشی از خاموشی سینماها چه میزان بوده است.
فروش فیلمها نسبت به مدت مشابه
از آنجایی که گیشه و بازگشت سرمایه یک فیلم سویه پر اهمیت آن به حساب میآید و متر و معیار ارتباطگیری مخاطب را با اثر روشن میکند، به سامانه فروش فیلم سازمان سینمایی نگاهی انداختیم تاببینم گیشه فیلمها در بازه زمانی مشابه امسال چقدر بوده است.
بر اساس آمار پنل گزارشگیری سازمان سینمایی، اسفند سال نود و هفت گیشه کلیه فیلمها به رقم ۹ میلیارد و هشتصد و بیست میلیون تومانی دست پیدا کرده و سینماها بیش از یک میلیون نفر مخاطب داشتهاند. در فروردین سال ۹۸ مجموع فروش فیلمها معادل ۵۷ میلیارد و سیصد و هفتاد وسه میلیون تومان بوده است و فیلمها بیش از چهار میلیون و پانصد نفرتماشاگر داشتند.
در اردیبهشت سال ۹۸ هم چرخه مالی فیلمها به رقم ۲۶ میلیارد و ششصد و هشتاد و یک میلیون تومان با تماشاگر دو میلیون و هفتصد هزار نفری رسیده است.
هفتاد و دو میلیارد تومان خسارت ۷۰ روز تعطیلی
در ارزیابی وضعیت اقتصادی گیشه سینماها در این مدت تعطیلی هفتاد روزه نسبت به مدت مشابه میتوانیم اینطور برآورد کنیم که اگر سینماها تعطیل نبودند مجموع فروش فیلمها از اسفند سال ۹۸ تا فروردین و ۱۰ روز ابتدایی سال ۹۹ به رقم هفتاد ودو میلیارد تومان میتوانست دست پیدا کند که از این رقم ۵۰ درصد سهم صاحبان سینماها میشد، به صاحبان فیلمها ۴۰ درصد این رقم میرسید و پخشکنندگان هم صاحب ۱۰ درصد از این رقم میشدند.
هفتاد و دو میلیارد تومان خسارت ۷۰ روز تعطیلی
در ارزیابی وضعیت اقتصادی گیشه سینماها در این مدت تعطیلی هفتاد روزه نسبت به مدت مشابه میتوانیم اینطور برآورد کنیم که اگر سینماها تعطیل نبودند مجموع فروش فیلمها از اسفند سال ۹۸ تا فروردین و ۱۰ روز ابتدایی سال ۹۹ به رقم هفتاد ودو میلیارد تومان میتوانست دست پیدا کند که از این رقم ۵۰ درصد سهم صاحبان سینماها میشد، به صاحبان فیلمها ۴۰ درصد این رقم میرسید و پخشکنندگان هم صاحب ۱۰ درصد از این رقم میشدند.
به عبارت دقیق سینماها تحت تاثیر شیوع کرونا آسیب هفتاد و دو میلیارد تومانی دیدند، همچنین اگر در سینماها فروردین ماه به روی مخاطبان باز میبود اکران نوروزی فیلمها در یک نگاه خوشبینانه میتوانستند گیشه پنجاه میلیاردی داشته باشد.
ضرر ۹۵ میلیارد تومانی سینما تا تعطیلی عیدفطر
این نکته را هم در نظر بگیریم که سینماها قطعا تا عید فطرتعطیل هستند و ما باید فروش اردیبهشت و بخشی از خرداد را هم به این مبلغ اضافه کنیم. یعنی میزان خسارت ناشی از شیوع کرونا بر گیشه فیلمها در یک نگاه خوشبینانه به رقم ۹۵ میلیارد تومان میرسد. (سینماها در اردیبهشت سال ۹۸ بیست وشش میلیارد فروش و ششصد و هشتاد میلیون نفر مخاطب داشته اند)
چهارهزار و پانصد نفر بیکار در سینما
فیلمهای سینمایی از کنار هم قرار گرفتن مجموع عوامل شکل میگیرد؛ از بازیگر که مقابل دوربین نقشآفرینی دارد تا کارگردان و نویسنده و مدیر فیلمبرداری و طراح صحنه و ... که هر کدام در پستهای مختلف مسوولیتی را بر عهده دارند.
ضرر ۹۵ میلیارد تومانی سینما تا تعطیلی عیدفطر
این نکته را هم در نظر بگیریم که سینماها قطعا تا عید فطرتعطیل هستند و ما باید فروش اردیبهشت و بخشی از خرداد را هم به این مبلغ اضافه کنیم. یعنی میزان خسارت ناشی از شیوع کرونا بر گیشه فیلمها در یک نگاه خوشبینانه به رقم ۹۵ میلیارد تومان میرسد. (سینماها در اردیبهشت سال ۹۸ بیست وشش میلیارد فروش و ششصد و هشتاد میلیون نفر مخاطب داشته اند)
چهارهزار و پانصد نفر بیکار در سینما
فیلمهای سینمایی از کنار هم قرار گرفتن مجموع عوامل شکل میگیرد؛ از بازیگر که مقابل دوربین نقشآفرینی دارد تا کارگردان و نویسنده و مدیر فیلمبرداری و طراح صحنه و ... که هر کدام در پستهای مختلف مسوولیتی را بر عهده دارند.
اما از آنجایی که هر پروژه تولیدی منابع انسانی مربوط به خود را میطلبد برای دست یافتن به یک رقم درست از نیروی انسانی که به خاطر شیوع بیماری کرونا آسیب دیدهاند با یک منبع مطلع در وزارت ارشاد گفتگو کردیم. او به ما گفت: «در حال حاضر ۳۲ صنف اعضای صنوف خانه سینما را تشکیل میدهند. ذیل این ۳۲ صنف پنج هزار و ششصد نفر مشغول فعالیت هستند و در رشتههای مختلف سینما کار میکنند.
از انجمن کارگردانان سینما گرفته تا صنف بدلکاران، تدوینگران، نویسندگان و طراحان گریم و ... اینها عوامل و دستاندرکاران فیلم و سریال هستند. از این پنج هزار و ششصد نفر، ۲۰ درصد را افراد صاحبنامی تشکیل میدهند که از امکانات مالی خوبی برخوردار هستند و نیاز اقتصادی ندارند، اما باقی اعضای خانه سینما را که از این ۲۰ درصد کم کنیم چهار هزار و پانصد نفر هستند که حداقل حقوق دریافتیشان سه میلیون تومان بوده است.
این افراد متاسفانه در جریان تعطیلیهای اخیر یا شغل خود را از دست دادهاند (چون تولید فیلم وسریالها کنسل شده) یا دچار بلاتکلیفی درکار شدهاند. این افراد در حال حاضر نیز به لحاظ معیشتی وضعیت سخت و بغرنجی دارند.
۱۳۰۰ نفر خواستار بیمه بیکاری شدند
درادامه این بحث بد نیست به نکتهای اشاره کنیم که روز گذشته رسانهای شد. اینکه بیش از ۱۳۰۰ نفر از اعضای صنوف مختلف زیرمجموعه خانه سینما، در نامهای خطاب به روسای صنوف، خواستار بهرهمندی از حقوق بیکاری ناشی از تعطیلیهای اخیر شدند.
۱۳۰۰ نفر خواستار بیمه بیکاری شدند
درادامه این بحث بد نیست به نکتهای اشاره کنیم که روز گذشته رسانهای شد. اینکه بیش از ۱۳۰۰ نفر از اعضای صنوف مختلف زیرمجموعه خانه سینما، در نامهای خطاب به روسای صنوف، خواستار بهرهمندی از حقوق بیکاری ناشی از تعطیلیهای اخیر شدند.
این افراد در نامهشان آوردند: «در شرایط کنونی همه با هم هفتاد روز بیکار در خانه ماندهایم. پس خواهشمندیم برای احقاق حق اهالی این خانه لطفا حداقل به ۸۰درصد اعضای خانه سینما این حقوق تعلق گیرد تا بتواند بخش کوچکی از صدمات اعضا و خانواده شریفشان را جبران کند».
در نظر بگیرید افراد زیاد دیگری هم عضو خانه سینما هستند که مایل به رسانهای شدن نامشان نداشتند و ناچار این نامه را امضا نکردند.
هشتاد میلیارد تومان آسیب به تولیدات سینما
حالا بیاییم ببینیم اگر از ابتدای اسفند تا آخر اردیبهشت جریان تولید در سینماها برقرار میبود چه میزان سرمایه وارد سینما میشد. فرض کنیم در یک روند خوشبینانه سازندگان ۲۰ فیلم دارای مجوز وپروانه ساخت در یک شرایط کاملا عادی فیلمشان را از مرحله پیش تولید عبور داده و به تولید میرساندند.
در نظر بگیرید افراد زیاد دیگری هم عضو خانه سینما هستند که مایل به رسانهای شدن نامشان نداشتند و ناچار این نامه را امضا نکردند.
هشتاد میلیارد تومان آسیب به تولیدات سینما
حالا بیاییم ببینیم اگر از ابتدای اسفند تا آخر اردیبهشت جریان تولید در سینماها برقرار میبود چه میزان سرمایه وارد سینما میشد. فرض کنیم در یک روند خوشبینانه سازندگان ۲۰ فیلم دارای مجوز وپروانه ساخت در یک شرایط کاملا عادی فیلمشان را از مرحله پیش تولید عبور داده و به تولید میرساندند.
متوسط تولید هر فیلم را چهار میلیارد تومان در نظر بگیریم. هزینهای نزدیک به هشتاد میلیارد تومان در این مدت میتوانست به سینما تزریق شود و به تمامی عوامل سینما بابت دستمزد و حقوق برسد. پس سینما از فرآیند تولید هم دچار هشتاد میلیارد تومان خسارت شد.
تاثیرتعطیلی سینما بر اوقات فراغت
در دوران کرونا بحث عمدهای که به وجود آمد قرنطینههای طولانی مدت به منظور جلوگیری از ترددها بود و همین مساله باعث شد که مردم از زندگی عادی خود دور بمانند و نظم زندگی آنها دستخوش تغییراتی شود. اما آیا تعطیلی سینماها در این مدتی که پشت سر گذاشتیم و نبودن سرگرمی هنر هفتم هم میتواند بر روحیه مردم تاثیر بگذارد؟
تاثیرتعطیلی سینما بر اوقات فراغت
در دوران کرونا بحث عمدهای که به وجود آمد قرنطینههای طولانی مدت به منظور جلوگیری از ترددها بود و همین مساله باعث شد که مردم از زندگی عادی خود دور بمانند و نظم زندگی آنها دستخوش تغییراتی شود. اما آیا تعطیلی سینماها در این مدتی که پشت سر گذاشتیم و نبودن سرگرمی هنر هفتم هم میتواند بر روحیه مردم تاثیر بگذارد؟
این موضوع را با دکتر ناصر قاسمزاد روانشناس و مدیر کلینیک روانشناسی بهاران در میان گذاشتیم. او معتقد است در کلانشهرها سینما در میان شهروندان از جایگاه ویژهای برخوردار است و همیشه مردمی پیدا میشوند که کاملا جدی به مقوله سینما در زندگیشان فکر میکنند. ضمن اینکه بخش اعظمی از مردم هم هستند که به همراه خانواده یا دوستان خود از سینما برای گذران اوقات فراغتشان استفاده میکنند.
دکتر قاسمزاد با بیان اینکه جایگاه و صنعت سینما در دو دهه اخیر در بخشهای حرفهای و تجاری ارتقا پیدا کرده به نکته مهمی اشاره میکند: «پیش از شیوع کرونا در کشور، ما درگیر تحریمها بودیم و همچنین مسائل اجتماعی و سیاسی زیادی را پشت سر گذراندیم، لذا میزان استرس و اضطراب در افراد جامعه بالاست و به همین دلیل است که فیلمهای تجاری حال وهوای کمدی پیدا کردند و تولید بعضی فیلمهای کمدی به قسمت دوم و سوم هم رسید.
دکتر قاسمزاد با بیان اینکه جایگاه و صنعت سینما در دو دهه اخیر در بخشهای حرفهای و تجاری ارتقا پیدا کرده به نکته مهمی اشاره میکند: «پیش از شیوع کرونا در کشور، ما درگیر تحریمها بودیم و همچنین مسائل اجتماعی و سیاسی زیادی را پشت سر گذراندیم، لذا میزان استرس و اضطراب در افراد جامعه بالاست و به همین دلیل است که فیلمهای تجاری حال وهوای کمدی پیدا کردند و تولید بعضی فیلمهای کمدی به قسمت دوم و سوم هم رسید.
برای اینکه چنین فیلمهایی این توانایی را دارند که بخشی از مشکلات روحی و روانی افراد را کم کننند و باعث انبساط خاطر شوند»
این روانشناس در بخش دیگری از صحبت خود به سودمندی بازگشایی سینما اشاره میکند و میگوید: «رییس سازمان سنجش اعلام کرده که با رعایت کلیه نکات بهداشتی استفاده ازماسک و رعایت فاصله اجتماعی قرار است کنکور دکتری را با بیش از صد و هفتاد هزار نفر داوطلب در خردادماه برگزار کنند؛ در نظر بگیرید که ساختمانهای آموزشی کشور تهویه مناسب ندارد و دانشجویان قرار است در یک مدت زمان چهارساعته در یک اتاق با تمام اختلاطهایی که با هم دارند در کنار هم بنشینند و برایشان آزمون برگزار کنند. حالا من از شما سوال میپرسم؛ آیا این طرح با توجه به نوع بافت سینما و تهویه مناسب و رعایت پروتکلهای بهداشتی در سینما قابلیت اجرایی ندارد؟»
کرونا و سازگاری
مگر چقدر میتوان مردم را در خانههایشان نگه داشت؟ آیا اساسا میشود در این مورد موفق بود؟ تا چه زمانی مکانهای عمومی مثل سینماها در سراسر کشور باید تعطیل باشند؟ اینها پرسشهایی بود که بد ندیدیم با دکتر قاسمزاد در میان بگذاریم.
این روانشناس در بخش دیگری از صحبت خود به سودمندی بازگشایی سینما اشاره میکند و میگوید: «رییس سازمان سنجش اعلام کرده که با رعایت کلیه نکات بهداشتی استفاده ازماسک و رعایت فاصله اجتماعی قرار است کنکور دکتری را با بیش از صد و هفتاد هزار نفر داوطلب در خردادماه برگزار کنند؛ در نظر بگیرید که ساختمانهای آموزشی کشور تهویه مناسب ندارد و دانشجویان قرار است در یک مدت زمان چهارساعته در یک اتاق با تمام اختلاطهایی که با هم دارند در کنار هم بنشینند و برایشان آزمون برگزار کنند. حالا من از شما سوال میپرسم؛ آیا این طرح با توجه به نوع بافت سینما و تهویه مناسب و رعایت پروتکلهای بهداشتی در سینما قابلیت اجرایی ندارد؟»
کرونا و سازگاری
مگر چقدر میتوان مردم را در خانههایشان نگه داشت؟ آیا اساسا میشود در این مورد موفق بود؟ تا چه زمانی مکانهای عمومی مثل سینماها در سراسر کشور باید تعطیل باشند؟ اینها پرسشهایی بود که بد ندیدیم با دکتر قاسمزاد در میان بگذاریم.
او توضیح میدهد: «نظرم این است که ما باید با کرونا سازگاری کنیم. برای اینکه این ویروس تا ۲ سال آینده در اغلب کشورها خواهد بود و در کمین همه ما هست. پس لازم است که نحوه تعامل با آن را بیاموزیم.»
به گفته این روانشناس اکثر کشورهای پیشرفته پایان قرنطینه خود را (با لغو برگزاری اجتماعات بالای هزار نفر) ۲۲ اردیبهشت اعلام کردند که قطعا در سینما چنین اجتماعاتی هیچوقت شکل نمیگیرد: «به اعتقاد من بخشی از جامعه باید پیشقدم شوند و نحوه تعامل و سازگاری زندگی صحیح را به مردم آموزش دهند که خب چه کسی بهتر از اهالی سینما که جزو فرهیختگان جامعه ما به حساب میآیند.
به گفته این روانشناس اکثر کشورهای پیشرفته پایان قرنطینه خود را (با لغو برگزاری اجتماعات بالای هزار نفر) ۲۲ اردیبهشت اعلام کردند که قطعا در سینما چنین اجتماعاتی هیچوقت شکل نمیگیرد: «به اعتقاد من بخشی از جامعه باید پیشقدم شوند و نحوه تعامل و سازگاری زندگی صحیح را به مردم آموزش دهند که خب چه کسی بهتر از اهالی سینما که جزو فرهیختگان جامعه ما به حساب میآیند.
همانطور که در ایتالیا این فرهنگ به وجود آمده که با استفاده از نشانهگذاری صحیح، مردم را به رعایت نکات بهداشتی دعوت کردند. در کشور ما هم میتوان به این سمت وسو رفت و سینما در این مسیر میتواند پیشگام این فرهنگآموزی باشد»
در دو هفته اخیر که اکثر مشاغل شروع به کار کردند، به گفته قاسمزاد میتوانستیم با رعایت کلیه نکات بهداشتی و استفاده از پروتکلها جوانها را به سمت سالنهای سینما هدایت کنیم تا آنها اوقات فراغت خود را در سالنهای سینما بگذرانند: «باید این بازگشایی کاملا سنجیده و اصولی صورت گیرد و در وهله اول به جای باز کردن در سالنهای کوچک سینما، پردیسهای مجهز به قوانین بهداشتی همچون ایران مال، کوروش و چهارسو را به صورت پایلوت باز کنیم و استقبال مردم را مورد ارزیابی قراردهیم.»
در دو هفته اخیر که اکثر مشاغل شروع به کار کردند، به گفته قاسمزاد میتوانستیم با رعایت کلیه نکات بهداشتی و استفاده از پروتکلها جوانها را به سمت سالنهای سینما هدایت کنیم تا آنها اوقات فراغت خود را در سالنهای سینما بگذرانند: «باید این بازگشایی کاملا سنجیده و اصولی صورت گیرد و در وهله اول به جای باز کردن در سالنهای کوچک سینما، پردیسهای مجهز به قوانین بهداشتی همچون ایران مال، کوروش و چهارسو را به صورت پایلوت باز کنیم و استقبال مردم را مورد ارزیابی قراردهیم.»
این روانشناس حوزه سلامت در انتهای صحبتش به این مهم تاکید میکند که باید برای سازگاری مردم با کرونا الگو طراحی کنیم وگرنه مردم به الگوهای غلط کنار آمدن با کرونا پناه میبرند. این موضوع مثل بچهای میماند که اگر درست تربیتش نکنیم از روشهای تربیتی غلط استفاده خواهد کرد: «در نظر بگیرید که بخش خصوصی در حال حاضر در کشور پشتیبانی ندارد و ما در همه صنعتها با رکود مواجه هستیم و عده زیادی بیکار شدهاند.
باید چرخه اقتصادی کشور به چرخش در بیاید. تاکید میکنم که میتوانیم با استانداردسازی و رعایت کلیه نکات بهداشتی درهای سینما و تئاتر را به روی مردم باز کنیم. در حال حاضر من با بیماران افسرده زیادی به صورت آنلاین در ارتباط هستم که بیشتر آنها به خاطر اینکه زندگی عادیشان مختل شده رنج میبرند و تمایل دارند با دوستان و خانواده خود به سرگرمی مورد علاقهشان بپردازند. بیاییم با ایجاد شرایط مناسب بازگشایی سالنهای سینما را آزمایش کنیم.»
باید برای سازگاری مردم با کرونا الگو طراحی کنیم وگرنه مردم به الگوهای غلط کنار آمدن با کرونا پناه میبرند. این موضوع مثل بچهای میماند که اگر درست تربیتش نکنیم از روشهای تربیتی غلط استفاده خواهد کرد.
باید برای سازگاری مردم با کرونا الگو طراحی کنیم وگرنه مردم به الگوهای غلط کنار آمدن با کرونا پناه میبرند. این موضوع مثل بچهای میماند که اگر درست تربیتش نکنیم از روشهای تربیتی غلط استفاده خواهد کرد.
در نظر بگیرید که بخش خصوصی در حال حاضر در کشور پشتیبانی ندارد و ما در همه صنعتها با رکود مواجه هستیم و عده زیادی بیکار شدهاند. باید چرخه اقتصادی کشور به چرخش در بیاید. با استانداردسازی و رعایت کلیه نکات بهداشتی درهای سینما و تئاتر را به روی مردم باز کنیم.
در حال حاضر من با بیماران افسرده زیادی به صورت آنلاین در ارتباط هستم که بیشتر آنها به خاطر اینکه زندگی عادیشان مختل شده رنج میبرند و تمایل دارند با دوستان و خانواده خود به سرگرمی مورد علاقهشان بپردازند. بیاییم با ایجاد شرایط مناسب بازگشایی سالنهای سینما را آزمایش کنیم.
۰