زنان در جهانی که برای مردان طراحی شده است

فرادید | قرار بود ناسا برای نخستین بار در تاریخ دو زن فضانورد را برای راه پیمایی خارج از ایستگاه بین المللی فضایی به فضا بفرستد. اما این سفر که چیزی تا تاریخ ساز شدنش نمانده بود، لغو شد. علت؟ فقط یک دست لباس فضانوردی سایز «مدیوم» آماده بود؛ بنابراین یکی از خانم‌های فضانورد جای خود را به یک مرد فضانورد داد.

لغو لحظه‌ی آخری این سفر فضایی که قرار بود به نخستین راه پیمایی کاملاً زنانه در تاریخ تبدیل شود، جرقه‌ی گفتگو درباره‌ی این که اساسا زنان در جهانی که برای مردان طراحی شده است، چگونه مسیر خود را طی می‌کنند، رقم زد.

کارولین کریادو پرز، روزنامه نگار و نویسنده‌ی زنان نامرئی: افشاگری سوگیری اطلاعات در جهانی که برای مردان طراحی شده است، به بی بی سی گفت، او به هیچ عنوان از افتضاح اخیر مربوط به لباس فضانوردی زنانه غافلگیر نشده است.

«این اتفاقی است که همواره در مورد انواع طراحی‌ها رخ می‌دهد. ما عادت داریم در هنگام طراحی هر چیزی، به مردان به عنوان نمونه‌ی پیش فرض default فکر کنیم و زنان را به عنوان ضمائم یا یکی از انواع مردان در نظر آوریم.»

کریادو پرز تحقیق درباره‌ی سوگیری‌های جنسیتی را بعد از کشف مسئله‌ای درباره‌ی سوگیری داده‌های پزشکی در زمینه‌ی علائم بیماری قلبی آغاز کرد. او فهمید که شاخص پزشکان برای تشخیص بیماری قلبی، علائمی است که در مردان ظهور می‌کند و به این ترتیب بسیاری از موارد حمله‌ی قلبی در زنان تشخیص داده نمی‌شود.

«این همان طرز تفکری است که منجر می‌شود به این که ناسا سایز بزرگ را-به این دلیل که برای مردان مدیوم است-مدیوم بداند.»

او می‌گوید، جلیقه‌های پلیس مناسب اندام مردانه ساخته می‌شوند، عینک‌های محافظ برای صورت زنان بسیار بزرگ هستند، چکمه‌های پلیس برای پای زنان گشاد هستند و... این فهرست بی پایان است.

«زن سایز متوسط خارج از داده‌های طبیعی و نرمال تلقی می‌شود.»

بیایید به جهانی که برای زنان طراحی نشده است نگاهی دقیق‌تر بیندازیم:

لباس‌های فضایی

بعد از آن که ناسا در پیامی توئیتری اعلام کرد راه پیمایی فضایی تماما زنانه‌اش به دلیل نبود لباس سایز مدیوم برای هر دو زنی که قرار بود به این سفر اعزام شوند، لغو شده است، بسیاری به این اتفاق واکنش نشان دادند.

ناسا در توضیحات تکمیلی خود گفت که یکی از فضانوردان زن به نام ان مک کلین در لحظات آخر به آن‌ها اطلاع داده است که لباس سایز بزرگ برای او مناسب نیست و باید لباس مدیوم بپوشد، و بنابراین، برای رعایت ایمنی، او از این سفر حذف شده است.

در کل دو لباس سایز مدیوم در ایستگاه فضایی بین المللی وجود دارد، اما فقط یکی از آن‌ها برای راه پیمایی فضایی آماده شده بود و از آن جا که سرهم کردن لباس دیگر ساعت‌ها طول می‌کشید، مک کلین جای خود را به یک مرد فضانورد داد. ناسا گفته بود ترجیح می‌دهد به جای تغییر لباس، فضانورد را تغییر دهد.

کریادو می‌گوید بهرحال این داستان به ما می‌گوید که فقط سایز‌های مدیوم، بزرگ و خیلی بزرگ در ایستگاه فضایی موجودند و خبری از لباس با سایز کوچک نیست.

ناسا در دهه‌ی ۹۰ میلادی به دلیل کاهش بودجه مجبور شد تولید لباس‌های فضا نوردی در سایز‌های کوچک را متوقف کند، که به این معنی است که در آن زمان یک سوم از زنان به دلیل نبود لباس مناسب نمی‌توانستند در ماموریت‌های فضایی شرکت کنند.

تجهیزات نظامی
در سال ۲۰۱۶، ارتش آمریکا شروع به استخدام زنان به عنوان سرباز در واحد‌هایی از ارتش کرد که تا پیش از آن فقط شغل‌هایی مردانه بودند. اما هنوز بسیاری از سلاح‌ها طوری طراحی شده بودند که فقط مردان می‌توانستند از آن‌ها استفاده کنند.

ارتش ۸ سایز کوچکتر اسلحه که برای زنان مناسب باشد، طراحی کرد، اما سایر اقلام مورد نیاز مانند کفش و کلاه هنوز برای زنان قابل استفاده نبودند.

یکی از زنان کنگره از جناح دموکرات به نام نیکی تی سانگاس آن زمان ارتش را به دلیل عدم پاسخ گویی به نیاز زنان در خدمتِ ارتش مورد انتقاد قرار داد و هشدار داد که این بی توجهی به این معنی است که زنان قادر نخواهند بود از سلاح استفاده کنند.

بسیاری از زنان که در ارتش آمریکا خدمت می‌کنند گزارش داده اند که برای استفاده از جلیقه‌های محافظ مجبور شده اند تغییراتی در آن‌ها ایجاد کنند -به طور مثال زیر بند‌های آن فوم بگذارد که جلیقه بالاتر قرار بگیرد--تا از اندام‌های حیاتی آن‌ها محافظت کند.

یک پژوهشگر به نام الکس الیاس که بر روی حضور نظامی زنان تحقیق می‌کند می‌گوید: «زنان در طول جنگ عراق و افغانستان که تا سال ۲۰۱۸ ادامه داشت، با تجهیزات و ابزاری فعالیت می‌کردند که برای استفاده‌ی مردان طراحی شده بود.»

الیاس می‌گوید، از آن جا که تا پیش از جنگ جهانی دوم از زنان انتظار نمی‌رفت در شغل‌هایی به جز شغل‌های دفتری حاضر شوند، یونیفرم‌های مناسب سایر مشاغل مانند مکانیکی با سایز زنانه تولید نمی‌شد.

مدل‌های تست تصادف خودرو

تا پیش از سال ۲۰۱۲ تاثیر ضربه‌ی حاصل از تصادف بر یک مدل زن که با کمربند ایمنی در جای خود ثابت شده است، در آمریکا امتحان نشده بود. این عروسک‌ها شبیه سازی بدن یک مرد با اندام متوسط بودند.

بر اساس گزارش مرکز مطالعات بیومکانیک کاربردی در دانشگاه ویرجینیا در سال ۲۰۱۱، این قضیه به این معنی بود که احتمال آسیب دیدگی بسیار شدید و متوسط یک راننده‌ی زن در مقایسه با همتایان مرد خود به ترتیب ۴۷ و ۷۱ درصد بیشتر بود.

کریادو پرز می‌گوید حتی هم اکنون هم عروسک‌های زن اغلب نمونه‌ی کوچک شده‌ی عروسک‌های مرد هستند که به همین دلیل اطلاعات درستی درباره‌ی تاثیر ضربه‌ی حاصل از تصادف بروی زنان به دست نمی‌دهند.

در اتحادیه اروپا هم وضع به همین نحو است.

«در اتحادیه اروپا، از ۵ تستی که باید از خودرو‌ها گرفته شود، فقط یک مورد خاص عروسک‌های زنانه است و آن هم موردی است که عروسک را روی صندلی مسافر می‌نشانند.»

کریادو می‌گوید کاملا روشن است که این صنعت از اهمیت دخالت دادن زنان در این تست‌ها آگاه است، اما این کار را به طریقی منطقی که نشان دهد ۵۰ درصد از کل جمعیت را زنان تشکیل می‌دهند، انجام نمی‌دهد.

گوشی‌های هوشمند
بسیاری از زنان از مناسب نبودن اندازه‌ی گوشی‌های هوشمند برای استفاده‌ی آن‌ها شکایت دارند. آن‌ها می‌گویند برخی از ویژگی‌های این گوشی‌ها نشان می‌دهد که سازندگان در هنگام طراحی فقط مردان را در نظر داشته اند.

دست زنان، به طور متوسط، یک اینچ از دست مردان کوچکتر است. اما تمایل صنعت گوشی‌های هوشمند به تولید صفحه نمایش‌های هر چه بزرگتر استفاده از این گوشی‌ها را برای زنان مشکل‌تر می‌کند.

تایپ پیام متنی با استفاده از یک دست بروی یک گوشی ۱۲ سانتی متری یا بزرگتر برای بسیاری از زنان (و مردانی با دستان کوچک) تقریبا غیر ممکن است.

کریادو می‌گوید، برنامه‌های کاربردی برای پاسخگویی نیاز‌های زنانه، بسیار اندک است در حالی که نیاز‌های خاص مردان بسیار مورد توجه برنامه سازان بوده است.

«این نوعی توطئه نیست. من حتی لحظه‌ای هم فکر نمی‌کنم که طراحان گوشی‌های هوشمند قصد آزار زنان را داشته اند.. بلکه مسئله این است که آن‌ها اطلاعاتی در این زمینه ندارند.»

لباس‌های ورزشی
یکی از ابرستاره‌های تیم بسکتبال آمریکا، استفان کاری، سال گذشته برای بچه‌ها کفش ورزشی طراحی کرد، اما فقط سایز پسرانه‌ی این کفش‌ها عرضه شد.

یک دختر ۹ ساله به کاری نامه نوشت و از او درخواست کرد علت این مسئله را توضیح دهد.

کاری در پاسخ گفت که تمام سایز‌های کوچک این شرکت با برچسب «پسرانه» عرضه می‌شوند.

همچنان پسران انتخاب‌های بیشتری در این زمینه دارند، اما سایز‌ها به نحوی طراحی شده که دختران هم بتوانند بعضی از کفش‌ها را بپوشند.

ابزار علم

جسیکا مونتس، مدیر اجرایی اتحادیه‌ی کانزاس برای حفاظت از مرداب‌ها و رودها، به بی بی سی گفت، بسیاری از ابزاری که او استفاده می‌کند برای استفاده‌ی مردان ساخته شده است.

«این مسئله فقط مربوط به نادیده گرفتن زنان نیست... این کار جان زنان را به خطر می‌اندازد. لباس‌هایی که برای زنان بسیار گشاد است می‌تواند هنگام کار کردن حادثه آفرین باشد. چکمه‌هایی که بسیار گشاد و بزرگ هستند، می‌توانند احتمال زمین خوردن را افزایش دهند.»

«و مسئله دیگر این است که نمونه‌هایی که برای زنان تولید می‌شوند در مقایسه با نمونه‌های مردانه بسیار گران‌تر هستند. البته باز هم بر اساس اندازه‌ی واقعی و نیاز‌های زنانه تولید نمی‌شوند. به طور مثال طراحان فکر می‌کنند که سایز‌های کوچکتر باید جیب‌های بسیار کوچکتری داشته باشند که کلافه کننده است.»

محیط کاری اداره
حتی محیط کار نیز با سوگیری جنسیتی و با در نظر گرفتن ترجیهات مردانه طراحی می‌شوند.

در آمریکا دمای مناسب محیط اداری در دهه ۱۹۶۰ و بر اساس فرمولی که نرخ سوخت و ساز در بدن یک مرد ۴۰ ساله با اندام متوسط که ۷۰ کیلوگرم وزن دارد، را در نظر داشت، پیشنهاد شد.

نتیجه‌ی تحقیقی که در سال ۲۰۱۵ انجام و در مجله‌ی نیچر به چاپ رسید نشان داد که نرخ متابولیسم یا سوخت و ساز بدن زنان ۳۵ درصد پایین‌تر از بدن مردان است که به این معنی است که دمای مطلوب برای زنان و مردان ۵ درجه سانتی گراد با هم اختلاف دارد.

مورخ شرلی واجدا می‌گوید: «وقتی محیط کاری شما دوستانه و گرم نباشد نمی‌توانید خود را بخشی از یک تیم بدانید، بنابراین شرایط فیزیکی محیط کاری بسیار مهم است.»

او می‌افزاید، صندلی‌ها در هر وضعیتی برای زنان نامناسب اند. یا صندلی‌ها مدل توری هستند که احساس سرما را چند برابر می‌کنند یا اگر مدل چرمی هستند، پایه‌های بسیار بلند دارند که به دلیل نوع پوشش زنان نشستن روی آن‌ها بسیار سخت و آزار دهنده است.

واجدا می‌گوید: «مورخان به سوگیری جنسیتی در تولید ابزار و وسایل و گرایش به تولید چیز‌هایی با «یک سایز استاندارد که برای همه مناسب است»، توجه کافی نشان نداده اند.»

کریادو پرز می‌گوید، از زمان چاپ کتابش توجه به این مسئله که بسیاری از چیز‌ها در دنیا فقط با سایز مردانه و برای استفاده‌ی مردان تولید می‌شود، افزایش یافته است و اگر افتضاح ناسا یک دهه‌ی قبل رخ داده بود، هیچ کس به آن به عنوان یک مورد آزار دهنده و غیر عادی نگاه نمی‌کرد.

او می‌گوید: «با این حال چیزی که باعث عصبانیت من می‌شود این است که بسیاری از این زنان سال‌ها با این تفکر زندگی کرده اند که این آن‌ها هستند که مشکل دارند، آن‌ها هستند که بیش از حد کوچک اند و بنابراین لباس یا هرچیز دیگری در این جهان مناسب آن‌ها نیست.»

«اما مسئله این است که هیچ چیزی در این جهان با در نظر گرفتن زنان ساخته نشده است.»

منبع: BBC
مترجم فرادید: عاطفه رضوان نیا