سریال گاندو سفارش چه کسی بود؟

نیره خادمی | جواد افشار که تا پیش از این ساخت کیمیا، برادر، آنام، مادرانه و خیلی از سریال‌های دیگر در رسانه ملی را در کارنامه‌اش دارد، این‌بار با سریال گاندو به میدان آمده است، البته با موضوعی امنیتی. سریالی که پر از تعقیب و گریز است و کنایه‌ای به آقازادگی، اختلاس‌ها و عملیات جاسوسی در ایران دارد.

پخش اولین قسمت از سریال گاندو مورد توجه و البته نقد قرار گرفت. شایعات هم از همان روز نخست شکل گرفت و با هر قسمت از آن گروهی درباره‌اش حرف زدند تا مسأله به محیط‌زیست و فعالان محیط‌زیست کشیده شد و این‌که چرا در این سریال به فعالان محیط‌زیست در لباس جاسوس اشاره شده است.

برخی از فعالان محیط‌زیست هم انتقاد کردند که این سریال سفارش نهاد خاصی است و قصد دارد که جاسوس‌بودن زندانیان محیط‌زیست را القا کند، اما کارگردان این سریال کل ماجرا و نقد‌ها را رد می‌کند.

جواد افشارمی‌گوید: «این سریال اصلا ربطی به محیط‌زیست ندارد، اما تمام شخصیت‌های آن واقعی هستند.» ادامه این گفتگو که سه سوال ثانویه در آن توسط مصاحبه‌شونده حذف شده است را در ادامه می‌خوانید.

چه شد که تصمیم به ساخت سریالی با این موضوع خاص و امنیتی گرفتید؟
موضوع جزو دغدغه‌های من است و درعین حال مطالبه مردم که این روز‌ها بیش از هرچیزی اهمیت دارد، بنابراین احساس کردم با ورود به چنین فضایی به مسائلی که زندگی مردم را سخت‌تر کرده و موجب کوچکترشدن سفره و معیشت مردم شده، بپردازیم.

فیلمنامه از سوی آقای امینی به قلم آقای قادری پیشنهاد شد و بعد از مطالعه، موضوع به نظرم جسورانه آمد. فکر کردم می‌توانیم به پیداکردن ریشه‌های این موضوعات بپردازیم. وقتی جلوتر رفتیم، متوجه شدیم که مهمترین موضوع، وجود شبکه‌هایی در کشور است که از طریق نفوذ، بخش‌های مختلف کشور را هدف گرفته و ضربه وارد می‌کنند.

شبکه‌های جاسوسی نقاط ضعف و قوت ما را شناسایی و تحلیل می‌کنند، روزنه‌ای پیدا می‌کنند تا از آن طریق با ایجاد نارضایتی مدنی، مطالبات را بیشتر کرده و درنهایت جنبش‌های ضدنظام تدارک دیده شود و به اهدافشان برسند؛ بنابراین این‌ها مسئولیتی در ما ایجاد کرد که بتوانیم با شناسایی این شبکه‌ها مردم را هوشیار کنیم تا مردم این توطئه‌ها را بهتر شناسایی کنند.

از آنجایی که در این سریال مسائل امنیتی خیلی پررنگ شده است، می‌خواهم بدانم مشاور امنیتی‌تان چه کسی بود تا بتوانید مسائل را همان‌طور که هست، نمایش دهید؟
تیم مشاوره پشتیبان ما، تیم بسیار قدرتمندی است که همه از نهاد‌های عالیرتبه امنیتی کشور بوده و شبانه‌روز درحال فعالیت هستند. آن‌ها در کنار ما بودند و با وجود آن‌ها توانستیم در موضوعات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری به‌روز باشیم.

در ابتدای سریال عنوان شده که براساس داستان واقعی است بنابراین مهم است که بدانیم دقیقا چه نهادی، ارتش یا سپاه این اطلاعات را داده‌اند؟
نهاد‌های امنیتی که مسئولیت تأمین امنیت کشور را دارند.

در این روز‌ها واکنش‌های زیادی به این سریال شده است؛ ازجمله این‌که گفته می‌شود این سریال درصدد است تا زندانی‌شدن حامیان محیط‌زیست را عادی جلوه دهد.
اصلا چنین چیزی نیست.

به هرحال شما در این سریال شخصیتی دارید که حامی محیط‌زیست است و جاسوس نمایش داده می‌شود.
موضوع ما محیط‌زیست نیست. موضوع اصلی ما جاسوسی است که به وجود شبکه‌های جاسوسی در پوشش خبرنگاری برمی‌گردد و کسانی که به کاراکتری به نام مایکل هاشمیان مرتبطند که هویت او و این‌که به کجا مرتبط است، در قسمت‌های آتی برملا می‌شود. خانمی هم در قصه هست که از گاندو نگهداری می‌کند و خود را در شبکه‌های مجازی، حامی این حیوان نشان داده است، اما قصه ما درباره او نیست...

پس یعنی این خانم واقعی نیست و در داستان‌پردازی به آن رسیده‌اید؟
تمام شخصیت‌های قصه واقعی هستند.

جز اطلاعاتی که داشتید، تحقیقات جداگانه‌ای هم انجام دادید؟
به شدت تحقیق کردیم. از دو‌سال قبل که این قصه به من پیشنهاد شد و با آن درگیر شدم، از طریق مشاوران، کتاب‌ها، فضای مجازی، دست‌نوشته‌های مرتبط، مجلات و روزنامه‌ها به مطالعه پرداختم و این مراحل توأمان در کنار پروژه بود که البته بسیار سخت و طاقت‌فرسا هم بود و از همه مهمتر مشاورانی بودند که همواره در کنارمان بودند.

قصه سفارش چه نهادی است؟
موسسه شهید آوینی در واقع سفارش مردم است. این سریال جزو معدود سریال‌هایی است که جزو مطالبات واقعی مردم بوده است.

چطور و از چه طریق مورد مطالبه بوده است؟
برای مردم مسأله است که چرا این همه اختلاس شده و به بیت‌المال ضربه وارد می‌شود. موسسه شهید آوینی هم براساس تحلیل‌هایی که داشتند، دست به کار شدند تا مجموعه را تولید کنند.

در جایی هم از نحوه همکاری سپاه و ارتش گفته بودید.
برای گرفتن یک سکانس نیاز به سه جنگنده داشتیم؛ بنابراین به ارتش مراجعه کردیم، اما طبق بروکراسی موجود موفق نشدیم، چون روز‌های آخر فیلمبرداری بود، نتوانستیم معطل ارتش شویم، بنابراین به سپاه رجوع کردیم. سپاه با در اختیار قراردادن سه جنگنده با ما همکاری کرد که آن را در قسمت اول به نمایش گذاشتیم.

تا همین حالا سریال چه بازتاب‌هایی داشته است؟
خوب بوده است؛ چون ژانر متفاوتی دارد و جای آن در تلویزیون خالی است. برای اولین‌بار است که به‌طور اخص سریال ضدجاسوسی ساخته می‌شود. مردم موضوعات اجتماعی و عاشقانه زیاد دیده‌اند، اما سریال‌هایی مانند گاندو نداشته‌ایم، درحالی که در تمام دنیا به این موضوعات می‌پردازند و جزو کار‌های موفق است، اما در کشور ما جدی گرفته نشده بود.