کرونا و بزرگترین سقوط کربنی

کرونا و بزرگترین سقوط کربنی

بزرگترین چالش این است که بازگشت به رونق اقتصادی چارچوبی "سبز" داشته باشد و جلوگیری از افزایش تولید گاز دی اکسید کربن را در نظر بگیرد.

کد خبر : ۸۰۶۵۸
بازدید : ۸۳۰۱
در خلال یک قرن اخیر، تا کنون هیچ جنگ، رکود اقتصادی یا بیماری فراگیرجهانی به اندازه کووید-۱۹ تاثیری چنین قاطع بر سطح تولید گاز دی اکسید کربن، از گاز‌های گلخانه‌ای، نداشته است. منابع مختلف تحقیقاتی گفته‌اند که ما در حال حاضر در یک دوره کاهش بی سابقه تولید کربن هستیم.

در همانحال اگرچه طی سال جاری شاهد کاهشی چنین عظیم هستیم، اما تا زمانی که تولید خالص کربن به صفر نرسد، انباشت عظیم کربن و روند گرمایش زمین تثبیت نخواهد شد.

همانطور که نمودار اول نشان می‌دهد، از زمان شیوع آنفلوآنزای اسپانیایی در بیش از یکصد سال پیش، افزایش تولید گاز دی اکسید کربن ناشی از سوزاندن بنزین، گاز و زغال سنگ به شکلی عظیم افزایش یافته است.
کرونا و بزرگترین سقوط کربنی
در حالیکه این منابع تولید انرژی باعث تحول جهان ما شده اند، اما کربنی که به جو فرستاده ایم باعث افزایش دمای زمین به میزان یک درجه سانتیگراد در مقایسه با دهه ۱۸۵۰ میلادی شده است. اگر میزان گاز دی اکسید کربن تا پایان قرن بیست و یک به شکلی واقعا چشمگیر کاهش نیابد، این افزایش دما به ۳ تا ۴ درجه خواهد رسید.

همانطور که از منحنی نمودار اول دیده می‌شود، برخی تحولات عمده نشان داده اند که کاهش قابل توجه در میزان کربن قابل دستیابی است.

در مورد تاثیر بحران مالی سال‌های ۲۰۰۸-۲۰۰۹ بر تولید گاز دی اکسید کربن مطالب زیادی نوشته شده، اما واقعیت این است که میزان تولید کربن بین این دو سال تنها حدود ۴۵۰ میلیون تن کاهش یافت که به مراتب کمتر از کاهش گاز دی اکسید کربن در زمان جننگ دوم جهانی بود. این کاهش در آن زمان به حدود ۸۰۰ میلیون تن بالغ می‌شد.

در مقایسه با کاهش ناشی از رکود اقتصادی اوایل دهه ۱۹۸۰ که پس از بحران نفتی دهه ۱۹۷۰ بروز کرد، میزان کاهش تولید دی اکیسد کربن پس از رکود سال ۲۰۰۸ چشمگیر نبود.

در آن زمان، میزان گاز دی اکسید کربن نزدیک به یک میلیارد تن کاهش پیدا کرد. اما شیوع ویروس کرونا در سال ۲۰۲۰ چنان است که کاهش‌های ناچیز به نظر خواهند رسید. ظرف تنها چند ماه، تقاضای جهانی برای نفت سقوطی تاریخی داشته است.
به گزارش آژانس بین المللی انرژی، جهانیان در سال جاری ۶% کمتر از سال قبل سوخت نفتی مصرف خواهند کرد که مثل این است که کل تقاضای هند برای نفت از بازار جهانی حذف شده باشد. چنین سقوطی در تقاضا برای نفت خام قطعا کاهشی قابل توجه در میزان دی اکسید کربن را در پی خواهد داشت.

براساس تخمین منابع مختلف، از جمله تخمین انجام شده توسط کربن بریف، سطح تولید این گاز تا آخر سال جاری بین ۴ تا ۸ درصد کمتر از سال گذشته خواهد بود که به معنی کاهش گاز‌های گلخانه‌ای به میزان ۲ تا ۳ میلیارد تن است. این مقدار بین شش تا ده برابر کاهشی است که در جریان رکود جهانی قبلی شاهد آن بودیم.

سفر‌ها کمتر شده است
از آنجا که مردم تحرک کمتری دارند سفر‌های زمینی و هوایی به طرز قابل توجهی کمتر شده است. آژانس بین المللی انرژی می‌گوید که قرنطینه خانگی باعث شده است که تقاضا برای برق هم ۲۰ درصد یا بیشتر، کمتر از گذشته باشد؛ بنابراین در طول تمامی سال، احتمالا میزان مصرف برق حدود ۵ درصد کمتر خواهد بود که بیشترین کاهش از زمان رکود بزرگ دهه ۱۹۳۰ میلادی است.
کرونا و بزرگترین سقوط کربنی
الیوت بیرول، مدیر اجرایی آژانس بین المللی انرژی می‌گوید که "این شوکی تاریخی برای انواع انرژی‌های مصرفی است. " یکی از نتایج کمتر شدن تقاضا برای برق پائین آمدن تقاضا برای زغال سنگ است که در نیروگاه‌ها به کار می‌رود. این کاهش حدود ۸ درصد در سال جاری تخمین زده شده است.

چین اولین کشوری بود که در واکنش به شیوع ویروس کرونا بخشی از فعالیت‌های اقتصادی را متوقف کرد و در این کشور است که مصرف زغال سنگ در آن زمان به طرزی بارز کاهش یافت هر چند با از سرگیری فعالیت‌های اقتصادی این سطح رو به افزایش بوده و به گفته کارشناسان انرژی، مصرف زغال سنگ در چین در طول سال جاری فقط ۱ درصد کمتر از سال گذشته خواهد بود.

پژوهشگران می‌گویند که سفر‌های جاده‌ای است که بیشترین تاثیر را در کاهش گاز اکسید کربن برجای گذاشته است.
کرونا و بزرگترین سقوط کربنی
سفر‌های هوایی در آمریکا به نصف کاهش یافته است

به گفته آژانس بین المللی انرژی، رفت و آمد جاده‌ای در جهان در پایان ماه مارس پنجاه درصد کمتر از مدت مشابه در سال قبل بود. همانطور که از نمودار دیده می‌شود، تقریبا تمامی کشور‌های جهان شاهد کاهش قابل توجه در سفر‌های جاده‌ای بوده اند که به معنی مصرف کمتر سوخت است.

ارک هولمس، کارشناس موسسه رایستاد انرژی که در زمینه سوخت و انرژی فعایت دارد، می‌گوید که "هنگام رکود سال ۲۰۰۹، تقاضای متوسط برای نفت خام درمقایسه با سال قبل از آن ۱.۳ میلیون بشکه در روز کمتر بود، اما حالا در سال ۲۰۲۰ میلادی، جهان شاهد متوسط کاهش ۱۰ میلیون بشکه در روز نسبت به سال گذشته است. " وی می‌افزاید که "این به معنی رکودی به مراتب شدیدتر از آن زمان است. "

سفر‌های هوایی هم به شدت کمتر شده، اما میزان این کاهش در نقاط مختلف متفاوت بوده است. در اروپا، تعداد سفر‌های هوایی نزدیک به ۹۰ درصد کمتر شده در حالیکه میزان این کاهش در ایالات متحده کمتر بوده و هنوز هم نسبت به سال گذشته حدود نیمی از پرواز‌ها انجام می‌شود.
کرونا و بزرگترین سقوط کربنی
در سطح جهانی، تقاضا برای سفر‌های هوایی در ماه آوریل نسبت به آوریل سال گذشته ۶۵ درصد کمتر شده است.

رابی اندرو، پژوهشگر ارشد مرکز مطالعات بین المللی آب و هوا و محیط زیست می‌گوید: "ما شاهد بزرگترین کاهش نسبی در سفر‌های هوایی هستیم. " وی می‌افزاید: "اما سفر‌های هوایی تنها عامل ۳ درصد تولید گاز‌های گلخانه‌ای هستند و اگرچه کاهش سفر‌های جاده‌ای نسبت به سفر‌های هوایی کمتر است، اما تاثیر این کاهش در کمتر شدن میزان گاز‌های گلخانه‌ای به مراتب بیشتر است. "

همه جا مثل هم نیست
شاید به نظر برسد که قرنطینه خانگی در سراسر جهان یکسان است، اما در حقیقت بین شهر‌های مختلف تفاوت‌های عمده‌ای در میزان تولید گاز‌های گلخانه‌ای مشاهده می‌شود. اگر پاریس و نیویورک را به عنوان نمونه در نظر بگیریم، نمودار ما نشان می‌دهد که چه تفاوت عمده‌ای بین آن‌ها وجود دارد.

در پاریس، میزان تولید گاز دی اکسید کربن در ماه مارس ۷۲ درصد کمتر از سطح عادی بود (با +/-۱.۵ درجه انحراف) در حالیکه این رقم برای نیویورک از ۱۰ درصد کمتر نشد.

کرونا و بزرگترین سقوط کربنی
از زمان برقراری قرنطینه خانگی؛ پاریس کاهشی عمده در تولید دی اکیسد کربن را تجربه کرده است

اما دلیل این اختلاف بزرگ چیست؟
به گفته فیلیپ کالی، از کارکنان انستیتو پیر سیمون لاپلاس در پاریس، "در منطقه عمومی پاریس، نیروگاه‌های بزرگ برق با سوخت فسیلی و تعداد زیادی شهرک‌های صنعتی واقع شده است. " وی می‌افزاید: "تفاوت دیگر به آن بستگی دارد که گرمایش خانه‌ها از برق یا سوخت فسیلی تامین می‌شود. در فرانسه حدود ۷۰ درصد از برق مصرفی توسط نیروگاه‌های هسته‌ای تولید می‌شود. "

در مقابل، بیشترین میزان دی اکسید کربن در نیویورک حاصل گرمایش ساختمان هاست و مقدار قابل توجهی از دی اکسید کربن نتیجه فعالیت نیروگاه‌هایی است که در محدوده شهری واقع شده و سوخت فسیلی به کار می‌برند. اتومبیل‌ها عامل بخش کوچکتری از کل انرژی مصرفی هستند.
کرونا و بزرگترین سقوط کربنی
رواسین کومانه، استاد دانشگاه کلمبیا در نیویورک می‌گوید: "حدس می‌زنم یکی از چیز‌هایی که می‌توان به آن فکر کرد این است که اگر ما تمامی فعالیت‌های شهری را متوقف کنیم تنها کاهشی حدود ۱۰ درصد در تولید گاز دی اکسید خواهیم داشت. "

وی می‌افزاید: "میزان تولید گاز دی اکسید کربن در نیویورک هنوز هم ۸۰ درصد میزان قبلی است که مقدار عظیمی است؛ بنابراین تغییر در رفتار شخصی ما نمی‌تواند مساله گاز‌های گلخانه‌ای را حل کند بلکه ما به تحولی اساسی در نحوه تولید و انتقال انرژی نیاز داریم. "

آیا میزان تولید گاز دی اکسید کربن پیشاپیش به اوج رسیده است؟
در سال ۲۰۰۸، صنعت برق اروپا تحت تاثیر رکود جهانی قرار گرفت و تقاضا برای آن به شدت کاهش یافت. اما وقتی تقاضا بار دیگر بالا رفت، تولید برق با استفاده از انرژی خورشیدی و باد در حدی بود که بتواند پاسخگوی رشد تقاضا باشد.

میزان مصرف سوخت فسیلی برای تولید برق در سطح اروپا هرگز به سطح قبل از رکود نرسیده است. در حال حاضر هم کارشناسان معتقدند که شاید همین نتیجه در پی شیوع ویروس کرونا مشاهده شود.

کینگمیل باند، از کارکنان موسسه مالی کاربن تراکر، معتقد است که "در حدود نیمی از جهان، پیشاپیش شاهد آن بوده ایم که تقاضا برای سوخت فسیلی به اوج خود رسیده است و این نقطه اوج در اروپا در سال ۲۰۰۵ و در آمریکا در سال ۲۰۰۷ واقع شد. " بر این اساس، تقاضا برای سوخت فسیلی از آن زمان روندی نزولی داشته است.
کرونا و بزرگترین سقوط کربنی
به خاطر محدودیت‌های فعالیت اقتصادی، آلودگی هوا در بخش‌هایی از نپال از میان رفته است

باند می‌گوید: "تقاضای جهانی برای زغال سنگ در سال ۲۰۱۳ به اوج خود رسید و در مورد تقاضا برای اتومبیل، نظر عمومی بر این است که اوج تقاضا برای اتومبیل‌های بنزین و گازوئیل سوز در سال ۲۰۱۷ بود. "

بنابراین، آیا کاهش قابل توجه کربن در نتیجه شیوع جهانی ویروس کرونا به معنی آن است که سال گذشته یعنی سال ۲۰۱۹ میلادی را باید نقطه عطفی در تولید جهانی کربن دانست؟

زیاد تند نرویم!
در پی کاهش تولید گاز دی اکسید کربن پس از رکود سال ۲۰۰۹ ما شاهد آن بودیم که در سال ۲۰۱۰ این سطح تقریبا ۶ درصد افزایش یافت. وضعیت مشابهی هم ممکن است طی یکی دو سال آینده بروز کند.

رابی اندرو می‌گوید: "در این مرحله، نشانه‌های واضحی مشاهده نمی‌شود که نشان دهد این بیماری فراگیر و واکنش اجتماعی ما باعث کاهش چشمگیر و دائم در مسیر آتی تولید جهانی دی اکسید کربن خواهد شد. "

به گفته او: "در حال حاضر، ما شاهد تغییری شدید در میزان تولید گاز دی اکیسد کربن هستیم، اما در پی اکثر بحران‌های قبلی، پس از یک دوره کاهش، این میزان به سطح قبلی بازگشته است. "

کرونا و بزرگترین سقوط کربنی
کاهش عظیم تقاضا صنعت نفت را زمین گیر کرده است

اگر کاهش دی اکسید کربن هر سال به همین اندازه باشد چه خواهد شد؟
برای اینکه جهان مسیری را بپیماید که باعث شود افزایش گرمایش زمین در این قرن زیر ۱.۵ درجه بماند، باید در آینده قابل پیش بینی هم همین مقدار کاهش ادامه داشته باشد.

گلن پیترز، یکی از همکاران رابی آندرو می‌گوید: "اگر کووید-۱۹ به کاهشی حدود ۵ درصد در میزان تولید گاز دی اکسید کربن در سال ۲۰۲۰ میلادی منجر شود، این در حد همان نوع کاهشی است که ما باید هر ساله داشته باشیم تا در سال ۲۰۵۰ میلادی تولید خالص کربن به صفر برسد. "

او می‌افزاید: "چنین کاهشی در تولید گاز دی اکسید کربن از طریق قرنطینه خانگی و محدودیت‌های اقتصادی حاصل نمی‌شود بلکه به اتخاد سیاست‌های زیست محیطی مناسبی نیاز دارد که به استفاده از فناوری‌های پاکیزه و کاهش در تقاضا برای انرژی فسیلی منجر شود. "

کارشناسان انرژی معتقدند که سال آینده، میزان مصرف انرژی افزایش خواهد یافت، اما در بلند مدت، جهان به سوی انرژی پاکیزه‌تر در حرکت است. اما چنین حرکتی ممکن است برای پایین نگه داشتن دمای زمین کافی نباشد.
کرونا و بزرگترین سقوط کربنی
هولمس ریسو، از کارکنان موسسه رایستاد انرژی می‌گوید: "پس از رسیدن به اوج مصرف، روند کاهشی در طول زمان سرعت خواهد گرفت. " وی می‌افزاید: "این وضعیت با تثبیت روند افزایش دما در حد ۱.۵ درجه همخوانی ندارد، اما شاید با افزایش حدود ۱.۸ تا ۱.۹ درجه منطبق باشد و شرایط کنونی به ما کمک می‌کند که به این هدف برسیم. "

آیا درس‌هایی می‌توان آموخت؟
بسیاری از پژوهشگران آب و هوای زمین در اینکه شیوع ویروس کرونا به دولت‌ها درس‌هایی مهم آموخته متفق القول هستند و معتقدند که دولت‌ها این درس‌ها را برای جلوگیری از افزایش دمای زمین به کار خواهند گرفت.

بزرگترین چالش این است که بازگشت به رونق اقتصادی چارچوبی "سبز" داشته باشد و جلوگیری از افزایش تولید گاز دی اکسید کربن را در نظر بگیرد.

به گفته گیل وایتمن، استاد دانشگاه لنکستر در بریتانیا، پیش از این‌ها تقریبا باورکردنی نبود که دولت‌های سراسر جهان هنگام مواجهه با یک وضعیت اضطراری بهداشتی تصمیم بگیرند بشریت را بر اقتصاد اولویت دهند. اما چنین کردند.
۰
نظرات بینندگان
اخبار مرتبط سایر رسانه ها
    سایر رسانه ها
    تازه‌‌ترین عناوین
    پربازدید