شبی که ستارگان سقوط کردند؛ آخرالزمانی که ۲۰۰ سال قبل رخ داد!

فرادید| در ۱۲ و ۱۳ نوامبر از سراسر کشور، بارشی شهابی به شکل «دانه‌های برف» یا «بارش ستاره‌ها» گزارش شد. این توصیفات نشان‌دهنده تعداد بسیار زیاد شهاب‌های قابل‌رویت از زمین (یعنی ۱۵۰ هزار شهاب در ساعت) در آن شب است. 

به گزارش فرادید، مقاله‌ای از روزنامه‌ی آرکانزاس نوشته ویلیام وودراف آن را به عنوان «پدیده‌ای استثنایی» توصیف کرد: «آن‌ها را میشد از هر سو در حال پرواز مشاهده کرد، گرچه عموماً به سمت جنوب غربی بودند و آسمان را بی‌وقفه روشن کرده بودند.» 

به نقل از وودراف، این رویداد اواخر شب یا اوایل صبح آغاز شد؛ وقتی آسمان صاف بود. این بارش شهابی خارق‌العاده فقط در آمریکای شمالی قابل مشاهده بود. 

تصویری از یک بارش شهابی بَرساوُشی

دنیسون اولمستد، ستاره شناس آمریکایی در تحقیق در مورد این پدیده، برای شهادت شهود درخواستی عمومی ارسال کرد با این مضمون که «زمان نخستین مشاهده، موقعیت نقطه تابشی، پیشرونده بودن یا ساکن بودن و هرگونه واقعیت دیگری در رابطه با شهاب‌ها گزارش شود». مردم به تماس او پاسخ دادند و اولمستد در نهایت یافته‌هایش را سال بعد در مجله‌ی آمریکایی علوم و هنر منتشر کرد. برخی این اقدام او را نخستین استفاده از جمع‌سپاری برای تحقیقات علمی می‌دانند. 

گزارشات دیگر از بارش شهابی سال ۱۸۳۳ شامل گزارشات قبایل مختلف بومی آمریکایی، آبراهام لینکلن، جوزف اسمیت و فردریک داگلاس می‌شود. 

دلیل این واقعه 

آن زمان، تحقیقات اندکی درباره‌ی بارش شهابی انجام شده بود. ستاره‌شناسان نه ارتباطی بین بارش‌ها و بقایای ستاره‌های دنباله‌دار پیدا کرده بودند و نه اطلاعاتی درباره‌ی تأثیر گرانش، خورشید و سایر سیارات بر این پدیده داشتند. بنابراین، بسیاری این واقعه را ماوراء طبیعی تعبیر کردند، از منادی دومین ظهور مسیح گرفته تا نوعی نشانه برای وقایع شوم. برخی ناظران نگران برخورد شهاب‌ها به زمین بودند، اما آن‌ها از کنار زمین گذشته بودند. 

علت واقعی این بارش شهابی استثنایی، صورت فلکی شیر بود. این بارش شهابی که رسماً به نام لئونید شناخته می‌شود، هر ۳۳ سال یک بار، حوالی ماه نوامبر، اتفاق می‌افتد. بر اساس اسناد تاریخی، قدمت این رویداد دست‌کم به سال ۹۰۰ پ. م باز می‌گردد. 

تصویر فضایی ناسا از یک بارش شهابی در سال 2000

شهاب‌های لئونید با سرعت ۷۲ کیلومتر در ثانیه می‌بارند و برخی از آن‌ها از خودشان ردپای دودمانندی به جای میگذارند. 

این شهاب‌ها بسیار درخشان هستند و بسیار بزرگ به نظر می‌رسند، اما در واقع اندازه آن‌ها ۱۰ میلی‌متر است. آن‌ها از ستاره‌ی دنباله‌دار تمپل-تاتل که دوره مداری آن ۳۳ سال است سرچشمه می‌گیرند. تحقیقات بعدی در مورد بارش شهابی سال ۱۸۳۳ ارتباط قطعی بین یک جرم سماوی و این رویداد پیدا کرد. تکه‌های این شهاب از جنس سنگ و یخ است که از ستاره‌ی دنباله‌دار اصلی که در گرمای خورشید تبخیر شده، جدا شده‌اند.

از زمانی که اخترشناس ایتالیایی، جیووانی شیاپارلی رابطه بین بارش‌های شهابی و ستاره‌های دنباله‌دار را کشف کرد، بارش‌های شهاب‌سنگ دوره‌ای دیگر مانند Perseids و Geminids به ستاره‌های دنباله‌دار (به ترتیب ستاره دنباله‌دار Swift-Tuttle و ۳۲۰۰ Phaethon) مرتبط شدند. 

الگوی ۳۳ساله

در حالی که میانگین دوره و مسیر این بارش شهابی ۳۳ سال است، اما این پیش‌بینی همیشه دقیق نیست. بارش‌های مشابهی در سال‌های ۱۸۶۶ و ۱۸۶۷ اتفاق افتاده است. با این حال، زمانی که ستاره‌شناسان تاریخ بعدی را سال ۱۸۹۹ پیش‌بینی کردند، این اتفاق محقق نشد. 

در سال‌های بعد، لئونیدها به طور غیرمنتظره و به ظاهر تصادفی ظاهر شدند. پس از مطالعات بیشتر، ستاره‌شناسان در نهایت به این نتیجه رسیدند که مشتری و زحل ممکن است در مسیر دنباله دار تداخل داشته باشند. 

به گفته ناسا، آخرین طوفان بزرگ لئونید سال ۲۰۰۲ اتفاق افتاد، اما قرار است به زودی تکرار شود. امسال سال خوش‌شانسی برای رؤیت لئونیدها است، پس بین ۱۷ تا ۱۸ نوامبر امسال (۲۶ و ۲۷ آبان) به آسمان نگاه کنید و امیدوار باشید.

مترجم: زهرا ذوالقدر