مصریان باستان چند «هرم» ساختند؟ مسئله‌ای پیچیده‌تر از آنچه فکر می‌کنید
آنچه که ما عمدتا دربارۀ اهرام شنیده‌ایم، مربوط به اهرام «ثلاثه» بوده است؛ یعنی سه هرم بزرگ جیزه. اما واقعا مصریان باستان در طول هزاران سال چه تعداد هرم در این سرزمین رازآلود بنا کردند؟
فرادید| اهرام مصر خیره‌کننده هستند، به ویژه هرم بزرگ جیزه که آخرین شگفتی باقی‌مانده از دنیای باستان است. اگر چه ده‌ها مورد از این سازه‌ها در چشم‌انداز بیابانی مصر وجود دارند، اما تعداد دقیق اهرام پابرجای مصر باستان چقدر است؟
به گزارش فرادید، اگر این پرسش را در گوگل تایپ کنید، به عدد ۱۱۸ می‌رسید، پاسخی که از ویکی‌پدیا گرفته شده است. اما نشریۀ Live Science با تعدادی از محققان صحبت کرده و به این نتیجه رسیده است که پاسخ این پرسش در واقع بسیار پیچیده است.
آن مِیسی راث، استاد تاریخ هنر و مطالعات عبری در دانشگاه نیویورک، گفته است: «فکر نمی‌کنم این یک پرسش قابل‌پاسخ باشد». راث خاطرنشان کرد که دانشمندان در مورد تعداد اهرام مصر توافق نظر ندارند.
اهرام سودان
برای نمونه، در طول سلسله بیست و پنجم (حدود ۷۱۲ تا ۶۶۴ قبل از میلاد)، مصر را فراعنه‌ی نوبیا (سودان امروزی و بخش‌هایی از جنوب مصر) اداره می‌کردند. این رهبران نوبی در سودان اهرامی ساختند اما حاکمان مصر هم بودند، پس این پرسش مطرح می‌شود که آیا اهرامی که آن‌ها در سودان ساخته‌اند را هم باید شمارش کرد یا خیر.
مشکل دیگر این است که آیا اهرام کوچکتر که گاهی اوقات «اهرام ملکه‌ها» نامیده می‌شوند و کنار اهرام بزرگتر جای داشتند در کل باید حساب شوند یا خیر. برای نمونه، حداقل هشت هرم کوچکتر کنار اهرام خوفو، خفرع و منکورع در جیزه وجود دارد. محققان امروزی این اهرام کوچکتر را «اهرام ثانویه» می‌نامند.
چند هرم ثانویه در کنار هرم منکورع
مارک لِهنِر، رئیس انجمن تحقیقات مصر باستان و نویسنده «اهرام کامل: حل اسرار باستانی»، به چالش‌های بیشتر در مورد شمارش اهرام اشاره می‌کند: «تا حدی به این بستگی دارد که چه چیزی را هرم بنامید. یک مشکل این است که تمام اهرام کامل نشدند و در برخی موارد، ساخت و ساز یک هرم مدت کوتاهی پس از شروع متوقف شده است، بنابراین این پرسش ایجاد می‌شود که «آیا باید اهرامی که تازه شروع شده بودند را هم به حساب آوریم؟»
لهنر خاطرنشان می‌کند که در طول پادشاهی جدید (حدود ۱۵۵۰ تا ۱۰۷۰ قبل از میلاد)، اشخاص نسبتا عادی نیز گاهی اوقات یک هرم کوچک در مقبره‌شان می‌ساختند و اینکه آیا این اهرام کوچک را هم باید در شمارش به حساب آورد یا نه مورد بحث است. «اگر بخواهید اهرام غیر سلطنتیِ پادشاهی جدید را که معمولاً بسیار کوچک و اغلب ویران‌شده هستند در شمارش بگنجانید، نمونه‌های بسیار زیادی وجود دارد که احتمالاً بسیاری از آن‌ها کاملاً گم شده یا پایه‌هایشان هنوز حفاری نشده است».
در حالی که تعداد اهرام مصر هنوز قطعی نشده است، محققی گفته است که شاید این رقم ۱۱۸ باشد. دیوید لایت‌بادی، مصرشناس می‌گوید: «من معتقدم این رقم به احتمال زیاد درست است، هرچند خودم شخصاً اهرام را نشمرده‌ام». او اشاره کرد بسیاری از اهرام، اهرام خصوصی کوچکتر هستند.
با اینکه مصر به واسطه‌ی اهرامش معروف شده است، اما در واقع تعداد اهرام سودان بیشتر از مصر است. در واقع، تعداد زیادی از اهرام همچنان در گورستان‌های باستانی سودان یافت می‌شوند، هرچند بسیار کوچکتر از آن‌هایی هستند که در جیزه ساخته شدند.
مترجم: زهرا ذوالقدر
