سبزترین هفته بورس از ابتدای شهریور؛ پیش‌بینی معاملات بورس

شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در معاملات هفته‌ای که گذشت افزایش بیش از ۸۵ هزار واحدی را به ثبت رساند و نهایتا در محدوده ۲ میلیون و ۵۵ هزار واحدی توانست تثبیت شود. در کنار افزایش ۴.۳ درصدی دماسنج اصلی بازار، شاخص کل هم وزن توانست با ۵.۸ درصد رشد تا محدوده ۶۹۸ هزار واحدی پیشروی کند. به این ترتیب یکی از بهترین هفته‌های بورس از ابتدای شهریورماه رقم خورد. ارزش معاملات خرد (سهام و حق تقدم) در مقیاس میانگین هفتگی نیز از رقم ۳ هزار و ۷۵۹ میلیارد تومانی حکایت دارد.

از نکات حائز اهمیت داد و ستدهای هفته منتهی به ۱۷ آبان ماه می‌توان به رقم ورود پول حقیقی اشاره کرد. در هفته‌ای که سرمایه‌گذاران خرد با تغییر راهبرد معاملاتی همراه شدند و تزریق بخشی از منابع مالی را در دستور کار خود قرار دارند مشاهده می‌شود که نزدیک به ۱۷۳ میلیارد تومان سرمایه حقیقی وارد بازار سهام شد. در این میان نزدیک به ۱۸۸ میلیارد تومان منابع مالی سرمایه‌گذاران خرد از یونیت‌های سرمایه‌گذاری صندوق‌های درآمد ثابت خارج شد.

 متغیر اثرگذار بر رشد بورس

مریم محبی، فیروزآبادی مدرس و تحلیلگر بازار سرمایه با ارزیابی وضعیت جاری و چشم‌انداز آتی معاملات سهام عنوان کرد: بازار سرمایه ایران  مانند تمامی بازارهای مالی در جهان، از متغیرهای بنیادی متفاوتی اثر می‌گیرد. این متغیرها و شدت اثرگذاری آنها بر بارازهای مختلف، در شرایط مختلف می‌تواند متفاوت باشد. به‌ عنوان مثال، در شرایطی که کشور در سطح کلان، از تورم رنج می‌برد، نرخ بهره بین بانکی، بالاترین میزان اثرگذاری خود بر بورس را دارد ولیکن در زمانی که کشور با بحران اشتغال و بیکاری دست و پنجه نرم می‌کند، اثر نرخ بهره بر بازار می‌تواند کمتر از اثرگذاری آمار اشتغال بر بازار سرمایه باشد.

بر همین اساس ذهن تحلیلگر، قبل از شناسایی متغیرهای اثرگذار، نیازمند درک عمیقی از شرایط اقتصادی حاکم بر کشور است. این درک باعث می شود تا اولویت‌بندی‌های اثرگذاری بر اقتصاد در اذهان مشخص شود.

وی ادامه داد: در شرایط فعلی، فضای اقتصادی ایران از عوامل متعددی مانند رکود، حبس نقدینگی در بازارهای غیرمولد، فضای مبهم کسب و کار در آینده و عدم تحقق برنامه‌های اقتصادی مشخصا برنامه‌های مندرج در لایحه بودجه رنج می‌برد. پرواضح است که این شرایط کلان، بر تمامی بازارهای مالی اثر مستقیم داشته و هرگونه تغییری در متغیرهای یادشده، سمت و سوی آتی بازارها را مشخص می‌کند.

یکی از این بازارها، بازار سرمایه است که اثرپذیری بالایی از عوامل بنیادی دارد. سوال اینجاست، متغیرهای با اهمیت در تغییر مسیر فرسایشی کنونی در بازار سرمایه کدام است؟ برای پاسخ به این پرسش، لازم است تا بازار سرمایه و اقتصاد، به صورت موازی مورد بررسی قرار گیرد.

این تحلیلگر بازار سرمایه خاطرنشان کرد: در اولین بررسی متوجه می‌شویم که کاهش محسوس حجم معاملات در بازار سرمایه، یکی از مهمترین متغیرهای اثرگذار بر این بازار است. این شاخص ارتباطی معنادار با میزان اعتماد سهامداران خرد، علاقمندی و وفاداریشان به بورس دارد. افزایش سهم معامله‌گری سهامداران خرد در بازار سرمایه، به عنوان متقاضیان حقیقی بورس می‌تواند باعث رونق هرچه بیشتر این بازار شود.

 بنابراین یکی از متغیرهای اساسی اثرگذار بر روند آتی بازار سرمایه در کوتاه مدت، مشارکت حقیقی‌های بازار است که حضورشان با شاخص‌هایی مانند حجم معاملات خرد، سرانه خرید حقیقی‌ها و کد به کدهای رایج شناسایی می شود. افزایش اقبال سهامداران خرد نسبت به بازار سرمایه، نقش بی بدیلی در رشد و شکوفایی هر چه بیشتر این بازار را دارد.

وی از بهبود فضای اقتصادی ایران به عنوان یک عامل اثرگذار دیگر بر بورس در کوتاه مدت یاد کرد و گفت: کاهش رشد نقدینگی به واسطه مدیریت صحیح منابع و نه به واسطه سرکوب‌های قیمتی، می‌تواند باعث کاهش انتظارات تورمی و در نتیجه کنترل نرخ بهره بین بانکی شود. از طرفی، چشم‌انداز قیمت دلار و جذابیت سایر بازارهای موازی سرمایه نیز در کنار نرخ بهره بین بانکی می‌تواند به عنوان متغیرهای اقتصادی، در شکل‌دهی به روند بورس در آینده کوتاه مدت موثر باشد.

هرچقدر انتظار تحلیلگران، از روند آتی اقتصاد کلان ایران مثبت تر و امیدوارکننده‌تر باشد، این انتظار می‌تواند بر تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران در انتخاب بازار مقصد سرمایه‌گذاری موثر باشد.

وی افزود: به صورت اجمالی با مطالعه روندهای اقتصادی ایران، میتوان اینطور بیان کرد که میزان مشارکت سهامداران خرد، کاهش ریسک های سیستماتیک بازار و بهبود فضای کسب و کار به عنوان سه متغیر کلیدی در شکل‌گیری روند کوتاه مدت بیشترین اثرگذاری را بر بازار سرمایه خواهند داشت.

کاهش فضای غبارآلود اقتصادی به دلیل عدم افشای آمارهای دقیق از سمت سیاست‌گذار، می‌تواند در یاری رساندن به بهبود فضای حاکم بر بازار سرمایه کشور موثر واقع شود.   

ترسیم چند فاز از صعود

سارا فلاح تحلیلگر بازار سرمایه در ادامه متغیرهای اثرگذار در جریان معاملات بازار سهام را مورد ارزیابی قرار داد و گفت: بعد از مدت‌ها معامله‌گران یک هفته سراسر سبز را پشت سر گذاشتند. همراه با قیمت‌ها حجم معاملات هم رشد داشت که این نشان از ارزندگی بازار دارد. اکنون در ارزنده بودن بازار جای شکی نیست. تا قبل از شروع معاملات هفته‌ای که سپری شد، P/E فوروارد بازار به کمتر از سطح ۷ واحد رسیده بود. در گزارش‌های ۶ ماهه مشاهده شد که جمع سود خالص شرکت‌ها نسبت به ۶ ماهه ابتدایی سال گذشته ۲۰ درصد افزایش یافت.

وی ادامه داد: ارزش دلاری بازار (بورس و فرابورس) به ۱۵۹ میلیارد دلار رسید که تقریبا مشابه همان رقم سال گذشته است در حالی که دلار در یک سال گذشته از حدود ۳۵ هزار تومان به ۵۰ هزار تومان رسیده یعنی رشد حدود ۴۰ درصدی در این بخش تجربه شده است. سایر بازارها هم همگام با دلار افزایش داشتند.

این کارشناس بازار سرمایه معتقد است علاوه بر پارامتر ارزندگی، کمرنگ شدن ریسک سیستماتیک گسترش جنگ، در ابتدای هفته گذشته راه را برای ورود پول حقیقی‌های خرد، پول‌های درشت یا اسمارت مانی به بازار باز کرد و بدین ترتیب یک هفته سبز همراه با افزایش ارزش معاملات خرد سهام رقم خورد.

به گفته فلاح، در ابتدای بازگشت بازار، به خصوص در زمانی‌هایی که کاهش در اثر ریسک سیستماتیک روی داد، معمولا سهم هایی که اصلاح سنگین داشتند مورد توجه قرار گرفتند. این حالت را در هفته گذشته شاهد بودیم. در ادامه هم سهم هایی کوچک که اصلاح بیشتری داشتند مورد توجه قرار گرفتند.  بعد از پایان این فاز و رشد اولیه، کم کم معامله‌گران وارد فاز دوم می‌شوند یعنی کم کم به سهام‌های کوچک و متوسطی که دارای بنیاد خوب هستند توجه نشان می‌دهند.

در حال حاضر تقریبا شاخص اصلاحی که در اثر ریسک سیستماتیک داشته را پس گرفت. بنابراین می‌توان انتظار داشت که در هفته پیش‌رو، معامله‌گران به سهم‌های کوچک و متوسط با بنیاد یعنی سهم‌هایی که گزارش‌های خوبی ارائه کردند و در عین خبرهای مثبتی از جمله افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارند توجه نشان دهند.

این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: در فاز بعد یعنی زمانی که پول به قدر کافی وارد بازار شد و بعد از آنکه چند روز متوالی ارزش معاملات خرد سهام به بالای ۵ همت رسید  شاهد توجه حقیقی‌های بازار به سهم‌های بزرگ و شاخص ساز بودیم. در مجموع برای هفته آینده معاملاتی پیش‌بینی می‌شود که ابتدای هفته بازار به روند مثبت خود ادامه دهد اما با رسیدن شاخص به محدوده ۲ میلیون و ۱۵۰ هزار واحد انتظار یک اصلاح ولو یک اصلاح زمانی در کلیت بازار وجود خواهد داشت.

منبع: فردای اقتصاد